Köken Sözlüğü

Abes

Anlamsız, gereksiz, boş, saçma

Arapça ˁabaṯ عَبَث

Abide

Anıt, anıt bediz

Arapça ābida(t) آبِدة akılda kalan şey, tekerleme, büyük olay, facia

Acaba

Gerçekten, gerçekten mi, sence, ne dersin?

Ar ˁacabā عجباً şaşırarak, hayret ederek, soru sözcüğü

Acele

İvedi, tez, hızlı

Ar ˁacala(t)/ˁacila(t) عَجَِلة

Aceleci

İvecen, iveğen, tez, hızlı

Ar ˁacala(t)/ˁacila(t) عَجَِلة

Acemi

Toy, çaylak, delikanlı, bilgisiz

Ar aˁcam أعجم Arapça bilmeyen, barbar, İranlı

Acil

İvedi, geciktirilemez, evgin, tez (bazı bölgelerde sevirt derler)

Ar ˁācil عاجل

Aciz

Düşkün, güçsüz, yetersiz

Ar ˁāciz عاجز

Adabı muaşeret

Davranış bilgisi, davranış töresi, görgü, görgü kuralları, toplum değerleri

Ar ādāb آداب / Ar muˁāşara(t) معاشرة

Adale

Kas

Ar ˁaḍala(t) عضلة

Adalet

Tüze, eşitlik, düzgünlük. (Tüze: 1. Düz, doğru, düzen, kural, uyum, ahenk 2. İdare, yönetim 3. Ulus, topluluk, halk 4. Uyum, uyumluluk, barış, uzlaşı 5. kusursuzluk )

Ar ˁadāla(t) عدالة

Adam

Erkek/irkek, gişi/kişi

İbr ˀādām אָדָם

Adap

Yol, yordam, biçim, yöntem, görgü, töre

Ar ādāb آداب

Adet

Sayı, tutar

Ar ˁadad عدد

Adeta

Neredeyse, sanki

Ar ˁādatan عادتاً

Adli kuvvet

Yargı gücü, kolluk gücü

Ar ˁadl عَدْل

Af

Bağışlama

Ar ˁafw عفو

Afet

Yıkım, kıran, ölet, yıkın

Ar āfa(t) آفة

Ahlak

Töre, tince, özsaygı, görgü, değer, özdeğer, yaratılış, ıra

Ar aχlāḳ أخلاق

Aidat

Ödenti

Ar ˁāˀidāt عائدات

Akit

Sözleşme, söz, bağıtçı, ant

Ar ˁaḳd عقد

Akıl

Anlak, es, böğüş, kıygı, körüm, ogan, [Eski Türklerde öget, ök, öker (süper zeka), ukuş]

Ar ˁaḳl عقل

Aklıselim

Sağduyu, sağduyulu

Ar ˁaḳl عقل

Alaka

İlgi, ilişki

Ar ˁalāḳa(t) علاقة

Alenen

Açıkça, gizlemeden, orta yerde

Ar ˁalanī علنى

Aleni

Açık, belli, ortada, apaçık, bilinir, bilinen

Ar ˁalanī علنى

Ama, Fakat

(bağlaç) Ancak, yalnız, gel gelelim

Ar ammā أمّا

Amil

Etken

Ar ˁāmil عامل

Amir

Yönetici, agola, üst, baş

Ar āmir آمر emreden

An

Oğ

Ar ān آن [#Awn] en kısa süre

Anane

Gelenek

Ar ˁanˁana(t) عنعنة

Âni

Birdenbire, apansız, ivedi

Ar ān آن

Ardiye

Yığımlık, toplanak

Ar arḍ أرض yer

Arife

Öngün

Akadca ˁerēbu gün batımı

Asalet

Soyluluk, tay

Arapça Aṣl kökünden gelen aṣāla(t) أصالة

Asgari

Enaz, endüşük, enalt

Arapça ṣġr kökünden gelen aṣġar أصغر

Asi

Kabar, öktem, başkaldıran, dikbaşlı

Arapça ˁṣy kökünden gelen ˁāṣi عاصٍ

Asil

Soylu, soysal, yeğ, tay

Arapça Aṣl kökünden gelen aṣīl أصيل

Aşina

Bildik, bilinen, tanıdık

Fa āşnā/āşinā آشنا

Asıl

Ana, gerçek, kök, öz

Arapça Aṣl kökünden gelen aṣl أصل

Asır

Yüzyıl

Arapça ˁṣr kökünden gelen ˁaṣr عصر

Aşk

Sevi, tutku

Ar ˁişḳ عِشْق

Aslen

Kökence, soyca, özce, tözel olarak, ana soy

Arapça Aṣl kökünden gelen aṣl أصل

Asli

Birincil, ana, töz, ilk

Arapça Aṣl kökünden gelen aṣl أصل

Asparagas

Uydurma, yalan, kandırı

Yun aspháragos ασφάραγος

Âti

Gelecek

Ar āti آتٍ

Azami

Ençok, en yüksek, en büyük, doruk

Ar aˁẓam أعْظَم

Azim

Direnç, istenç, kararlılık

Ar ˁazm عزم

Aziz

Yüce, kutlu, güçlü, değerli

Ar ˁazīz عزيز

Badire

Sıkıntı, güçlük

Ar bādira(t) بادرة

Bahis

Konu, sav

Ar baḥṯ بحث

Bahsetme

Söz etme, değinme

Ar baḥṯ بحث

Bakiye

Kalan, artan, artım

Ar baḳīya(t) بقيّة

Bariz

Kesin, Belli, Açık, Belirgin, Göze çarpan, Ortada

Ar bāriz بارز

Basiret

Öngörü, sezme

Ar baṣīra(t) بصيرة

Basit

Bayağı, Kolay, Olağan, Süssüz

Ar basīṭ بسيط

Bazen

Arasıra, kimi, kimileyin

Ar baˁḍ بعض

Bazı

Kimi, birtakım

Ar baˁḍi بَعْضِ

Beis

Engel, sakınca, kötülük

Ar baˀs بَأس

Beka

Kalıcılık, ölmezlik

Ar baḳāˀ بقاء

Bekâr

Evlenmemiş, subay, yalın, yalnız, tek

Ar bikr بكر

Belediye

Uray

Ar baladī بلدى

Beraat

Aklanma

Ar barāˀa(t) براءة

Berrak

Duru, arı, aydınlık, açık

Ar barrāḳ برّاق

Beyan

Bildirim, bildirme, açıklama

Ar bayān بيان

Beyan etmek

Açıklamak, bildirmek

Ar bayān بيان

Beyanat

Bildiri, demeç

Ar bayān بيان

Beyanname

Bildiri, bildirge, bildirim belgesi

Ar bayān بيان

Beyaz

Ak/akça

Ar bayāḍ بياض

Beyit

İkilik

Ar bayt بيت

Bilhassa

Özellikle

Ar bi'l-χāṣṣa(t) بالخاصّة

Bizzat

Doğrudan, aracısız

Ar bi'ḏ-ḏāt بالذات

Cadde

Anayol, geniş yol

Ar cādda(t) جادّة

Cahil

Bilgisiz, okumamış, bilmez

Ar cāhil جاهل

Caiz

Uygun

Ar cāˀiz جائز

Cazibe

Çekicilik, albeni, alınçak, barlas, gözeğir,

Ar cāḏiba(t) جاذِبة

Cazip

Alımlı, çekici, alınçak, barlas, çeken, gözeğir, tutu

Ar cāḏib جاذب

Cebren

Güç kullanarak, güçle, dayatarak, iyece (iye: güç, sahiplik)

Ar cabara جبر

Cehennem

Tamu

Aramice gehīnnām/geihīnnām< İbranice gei hinnōm, Hinnom Vadisi

Celse

Oturum

Ar calsa(t) جلسة

Cemaat

Topluluk, öbek

Ar camāˁa(t) جماعة

Cemiyet

Dernek

Ar camˁiyya(t) جمعيّة

Cenup

Güney

Ar canūb جنوب

Cephe

Önyüz, savaş bölgesi, vuruştay

Ar cabha(t) جبهة

Cerahat

İrin

Ar cirāḥa(t)/carāḥa(t) جَِرَاحَة

Cereyan

Akım, akıntı

Ar carayān جريان

Cesaret

Yiğitlik, yüreklilik

Ar casāra(t) جسارة

Cesur

Yiğit, yürekli, atılgan, gözüpek

Ar casūr جسور

Cet

Ata, dede

Ar cadd جدّ

Cevap

Yanıt, karşılık, karşılık vermek

Ar cawāb جواب

Cevher

Töz, öz, değerli taş

Ar cawhar جوهر

Cihaz

Aygıt

Ar cahāz جَهَاز

Cins

Tür, ulam

Ar cins جِنْس

Cinsiyet

Eşey, Eşeylilik

Ar cinsiyya(t)< Ar cins جِنس

Civar

Yöre, dolay, çevre

Ar ciwār جوار/جُوار

Cümle

Söylem, tümce (dilbilgisi terimi), dizge, bütün, tüm, toplam

Ar cumla(t) جملة

Cürüm

Suç

Ar curm جُرْم

Cüzi

Az, azıcık, pekaz

Ar cuzˀī جُزْىٔ

Daima

Sürekli, hep

Ar dāˀiman دائماً

Dair

İlişkin, ...ile ilgili

Ar dāˀir دائر

Dakika

Oğrak

Ar daḳīḳa(t) دقيقة

Dalalet

Sapkınlık, sapınç

Ar ḍalāla(t) ضلالة

Darp

Vurma, dövme, çarpma

Ar ḍarb ضَرْب

Darülaceze

Düşkünlerevi, düşkünevi

Ar dār دار+Ar ˁacaza(t) عجزة

Davet

Çağrı

Ar daˁwa(t) دعوة

Davetiye

Çağrılık, okuntu

Ar daˁwa(t) دعوة

Def etmek

Savmak, savuşturmak

Ar dafˁ دَفْع

Defa

Kez

Ar dafˁa(t) دفعة

Define

Gömü

Ar dafīna(t) دفينة

Delil

Kanıt, iz

Ar dalīl دليل

Deva

Em, umar, ot, çözüm, otancak, toy (eskiden ilaç anlamı da vardı.), yakı

Ar dawāˀ دواء

Devir

Çağ, dönem, sürem

Ar dawr دور

Devre

Dönem, İlmek, Çevrim

Ar dawra(t) دورة

Dikkat

Odaklanma, özen, ilgi

Ar diḳḳa(t) دقّة

Dua

Eski Türkçede "alkış" dua anlamında kullanılırdı, yakarı

Ar duˁāˀ دعاء

Dünya

Yer, yeryüzü, yertinç, acun

Ar dunyāˀ دُنْياء

Ebat

Boyut

Ar abˁād أبعاد

Ebedi

Sonsuz, ölümsüz, bengü

Ar abad أَبَد

Ebediyet

Sonsuzluk

Ar abad أَبَد

Ebeveyn

Anne-baba, atalar, büyükler

Ar abwayn أبوين

Ecel

Ölüm

Ar acal أجل

Ecnebi

Yad, El, Yabancı

Ar acnabī أجنبى

Edat

İlgeç

Ar adāt أدات

Edebiyat

Yazın

Ar adabīyāt أدبيّات

Efsun / sihir / sihirbaz

Büyü, bögü, yelvi, silbe. Sihirbaz: Büyümen, yelvici.

Efsun: Fa afsūn/fisūn أفسون/فسون , Sihir: Ar siḥr سحر

Ehemmiyet

Önem

Ar ahamm أَهَمّ

Elbette

Kuşkusuz

Ar al-battan/al-battatan البتّاً

Emare

Belirti, iz, ipucu

Ar amāra(t) أمارة

Emir

Buyruk, başkal (emir, ferman anlamında kullanılmıştır.), yumuş (emir, ferman anlamında kullanılmıştır.)

Ar amr أمر

Emniyet

Güvenlik, Güven

Ar amn أَمْن

Emrivaki

Oldubitti, buyuru

Ar amr أمر

Esaret

Tutsaklık, boyunduruk

Ar isāra(t) إسارة

Eser

Yapıt

Ar aṯar أثر

Esir

Tutsak, köle

EYun aithḗr αιθήρ

Eşkâl

Biçim, kılık, tanım

Ar aşkāl أشكال

Esrar

Gizem, sır, bilinmeyen

Ar asrār أسرار

Evham

Kuruntu, kaygı

Ar awhām أوهام

Evlat

Oğul, çocuk, kız kızan, bala. (Arapça veled-çocuk sözcüğünün çoğuludur.)

Ar awlād أولاد çocuklar

Evrak

Belge

Ar awrāḳ أوراق

Evvel

Önce, İlk, Geçmiş, Önceki

Ar awwal أوّل

Evvela

İlkin, önce

Ar awwal أوّل

Ezeli

Öncesiz, öngüsüz, bayat, beyri (Eski Türklerde öncesiz Tanrı anlamında)

Ar azal أزل

Faal

Etkin, Çalışır, Çalışkan

Ar faˁˁāl فعّال

Faaliyet

Etkinlik, Çalışma

Ar faˁˁāl فعال

Fahiş

Aşırı, ölçüsüz, ölçüdışı, usdışı

Ar fāḥiş فاحش

Fakat

Yalnız, ancak, şöyle ki

Ar faḳaṭ فقط

Fakir

Yoksul, düşkün

Ar faḳīr فقير

Fani

Ölümlü, kalımsız, geçici, gelip geçici

Ar fāni فانٍ

Faraziye

Varsayım

Ar faraḍī فَرَضى

Fark

Ayrım

Ar farḳ فرق

Fark etmek

Ayırt etmek, sezmek

Ar farḳ فرق

Farkına varmak

Gözüne çarpmak, ayırt etmek, uyanmak

Ar farḳ فرق

Farz etmek

Varsaymak

Ar farḍ فَرْض

Fazilet

Erdem, bilgelik

Ar faḍīla(t) فضيلة

Fedakarlık

Özveri

Ar fadāˀ فَِدَاء

Felç

İnme

Feragat

Elçekme, bırakma, bıraktırma

Ar farāġa(t) فراغة

Feraset

Anlayış, sezgi

Ar firāsa(t) فِراسة

Ferdi

Kişisel, bireysel

Ar fard فَرْد

Fesat

Kemgöz, kem, kemci, bozukluk, karışıklık

Ar fasād فساد

Fezleke

Özet, suç özeti, suç duyurusu

Ar faḏlaka(t) فذلكة

Fidye

Kurtarmalık

Ar fidya(t) فدية

Fiil

Eylem, ediş, edim, iş, davranış

Ar fiˁl فِعْل

Fikir

Düşünce, oy

Ar fikr فِكْر

Filhakika

Gerçekten, doğrusu

Ar fī'l-ḥaḳīḳa(t) فى الحقيقة

Firar

Kaçma, aparma

Ar firār فرار

Firari

Kaçak

Ar firār فرار

Fiyat

Eder

Ar fiˀāt فيات

Fıkra

Güldürgü, öykücük

Ar fiḳra(t) فقرة

Fırka

Tümen

Ar firḳa(t) فرقة

Gafil

Aymaz, bilgisiz, dalgın, boşlukta

Ar ġāfil غافل

Gaflet

Aymazlık, dalgınlık, dalgı, boşbulunma

Ar ġafla(t) غفلة

Galat

Yanlış, yanılma

Ar ġalaṭ غَلَط

Galeyan

Coşma, kaynama, başkaldırı

Ar ġalayān غليان

Galiba

Görünüşe göre, anlaşıldığı gibi, sanılırsa, anlaşılan

Ar ġāliban غالباً

Galibiyet

Yengi, utku, yenme, kazanı, kazanım

Ar ġālib غالب

Galip

Yenen, kazanan, utkan

Ar ġālib غالب

Galiz

Kaba, çirkin, iğrenç

Ar ġalīẓ غليظ

Gam

Kaygı, tasa, üzüntü

Ar ġamm غمّ

Garp

Batı

Ar ġarb غرب

Gaye

Dilek, Amaç, erek

Ar ġāya(t) غاية

Gayret

Uğraş, Çaba

Ar ġayra(t) غيرة

Gayriihtiyari

İstemdışı

Ar gayriiχtiyār إ

Gayrimenkul

Taşınmaz

Ar gayrimanḳūl منقول

Gıpta

İmrenme

Ar ġibṭa(t) غبطة

Gıyap

Yokluk, yitiklik

Ar ġiyāb غياب

Gurbet

Yad el, el, elgün

Ar ġurba(t) غربة

Gurbetçi

Elgin

Ar ġurba(t) غربة

Gurur

Övünme, övünç

Ar ġurūr غرور

Haber

Duyum, bilgi, yenilik, Eski Türkçede: Salık, sav, uçar, yumuş (müjdeli haber), arguş (haberci), çalık, çerçi, erem, erim, irim, olçar, salçuk (haber salan), selen, selin sözcükleri haber anlamındadır.

Ar χabar خَبَر

Haber vermek

Bildirmek

Ar χabar خَبَر

Haberci

Ulak

Ar χabar خَبَر

Haberleşme

İletişim, yazışma

Ar χabar خَبَر

Habis

Kötü, kötücül

Ar χabīṯ خبيث

Hacim

Oylum

Ar ḥacm حجم

Hacir

Kısıt

Ar ḥacr حجر

Haciz

El koyma

Ar ḥacz حجز

Hadise

Olay

Ar ḥādiṯa(t) حادثة

Hafif

Yelin, yelincek, ağır olmayan, uçsu

Ar χafīf خفيف

Hafıza

Bellek

Ar ḥāfiẓa(t) حافظة

Hafriyat

Kazı

Ar ḥafr حفر

Hain

Satkın, yılgar

Ar χāˀin خائن

Hak

Kazanç, Pay

Ar ḥaḳḳ حَقّ

Hakaret

Aşağılama, sövgü, küçük düşürmek

Ar ḥaḳāra(t) حقارة

Haki /haki

Gövek/göğek

Fa χākī خاكى toprağa ait, toprak gib

Hakikat

Gerçek, Gerçeklik

Ar ḥaḳīḳa(t) حقيقة

Hakim

Yargıç, egemen, baskın, bilge

Ar ḥākim حاكم

Hal

Durum, çözüm, yol

Ar ḥāl حال

Halbuki

Oysa, oysa ki, gel gör ki

Far ḥāl ān ki

Hâle

Ayla

EYun ʰálos ἁλος daire, çember

Halef

Eski Türkçede Arkın, arkun, ardıl, gelek, kündeş; halef-selef: öncel-arkın

Ar χalaf خَلَف

Halef selef

halef-selef: öncel-arkın

Ar salaf سلف, Ar χalaf خَلَف

Halis

Katışıksız

Ar χāliṣ خالص

Halk

Kün (Altayca), Ordo (Kazakça ve Kırgızca), Hun

Ar χalḳ خلق

Hami

Koruyucu

Ar ḥāmi حامٍ

Hamile

Gebe, yüklü

Ar ḥāmil حامل

Harap

Yıkık, Döküntü, Kalıntı, Bitkin, Yorgun

Ar χarāb خراب

Hararet

Sıcaklık, Susuzluk, Coşkunluk

Ar ḥarāra(t) حَرارة

Hareket

Devinim, kımıltı, davranış, akım, edim, değişim

Ar ḥaraka(t) حركة

Harf

Damga

Ar ḥarf حرف

Harp

Savaş

Ar ḥarb حرب

Haşere

Böcek, börtüböcek

Ar ḥaşara(t) حشرة

Haset

Kıskançlık, çekememezlik

Ar ḥasad حسد

Haşmet

Görkem, görk, yücelik, ululuk

Ar ḥaşma(t) حشمة

Haşmetli

Görkemli

Ar ḥaşma(t) حشمة

Hassas

Duyarlı, ince

Ar ḥassās حسّاس

Hata

Yanlış, yanılgı, yanılma, Yanlışlık, Bozukluk

Ar χaṭāˀ خطاء

Hatip

Konuşmacı, söylevci, aytaç

Ar χaṭīb خطيب

Hatır

Gönül

Ar χāṭir خاطر

Hatıra

Anı, Andaç, Anmalık

Ar χāṭira(t) خاطرة

Hatırlama

Anımsama

Ar χāṭir خاطر

Hatta

Üstelik, bile, dahası, hem de, ayrıca

Ar ḥattā حتّا

Haya

Utanma

Ar ḥayāˀ حياء

Hayal

Düş, Sayık

Ar χayāl خَيَال

Hayasız

Utanmaz, yüzsüz

Ar ḥayāˀ حياء

Hayat

Yaşam, dirlik, yaşantı

Ar ḥayāˀa(t) حياة

Hayıflanmak

Yerinmek, üzülme

Ar ḥayfā حيفا

Hayran

Tutkun

Ar ḥayrān حيران

Hayret

Şaşırma

Ar ḥayra(t) حَيرة

Haysiyet

Saygınlık, Özsaygı, Değer

Ar ḥayṯiyya(t) حيثيّة

Hayvan

Añ, yılkı, dirik

Ar ḥayawān حَيَْوَان

Hazin

Dokunaklı

Ar ḥazīn حزين

Hazım

Sindirim

Ar haḍm هَضْم

Hazır

Anık

Ar ḥāḍir حاضر

Hece

Seslem

Ar hacāˀ هجأ

Hedef

Amaç, dilek, erek, varış

Ar hadaf هَدَف

Hediye

Armağan, uğurluk, katkı, bağış, vergi

Ar hadiya(t) هديّة

Heves

İstek, özeni

Ar hawas هوس

Heves etmek

Özenmek

Ar hawas هوس

Heveskar

İstekli

Ar hawas هوس

Heyelan

Toprak kayması

Ar haylān هَيْلان

Heyet

Kurul

Ar hayˀa(t) هَيىٔة

Heykel

Bediz, yontu

Ar haykal هيكل

Hezeyan

Saçmalama, sayıklama; Düş, Sayık

Ar haḏayān هذيان

Hezimet

Bozgun, yenilgi

Ar hazīma(t) هزيمة

Hiciv

Yergi, taşlama, alay, aşağılayıcı yır

Ar hacw هجو

Hicvetmek

Yermek, taşlamak

Ar hacw هجو

Hiddet

Öfke, sinir; sinirlilik, Kızgınlık

Ar ḥidda(t) حِدّة

Hikâye

Öykü

Ar ḥikāya(t) حكاية

Hilal

Ayça, yeni ay, ışıldamak, parlamak

hilāl هلال

Hile

Aldatı, al, oyun, dolap; dönüş, döndürme

Ar ḥīla(t) حيلة

Hile yapmak

Aldatmak

Ar ḥīla(t) حيلة

Himaye

Koruma, gözetim

Ar ḥimāya(t) حِماية

His

Duygu

Ar ḥiss حِسّ

Hissetmek

Duymak, sezmek, anlamak

Ar ḥiss حِسّ

Hissi

Duygusal

Ar ḥiss حِسّ

Hitap

Seslenme, ünleme

Ar χiṭāb خطاب

Hitap etmek

Seslenmek, söylev vermek

Ar χiṭāb خطاب

Hırs

Tutku, doymazlık

Ar ḥirṣ حرص

Hücre

Göze

Ar ḥucra(t) حجرة

Hücum

Saldırı, Akın

Ar hucūm هجوم

Hukuk

Töre, törel, yargı sözcükleri eskiden hukuk anlamında kullanıldı. (Tüze: 1. Düz, doğru, düzen, kural, uyum, ahenk 2. İdare, yönetim 3. Ulus, topluluk, halk 4. Uyum, uyumluluk, barış, uzlaşı 5. kusursuzluk)

Ar ḥuḳūḳ حقوق

Hüküm

Yargı

Ar ḥukm حُكْم

Hülasa

Özet, kısaca, işin özü

Ar χulāṣa(t) خلاصة

Hummalı

Sıkı, yoğun

Ar ḥummāˀ حمّاء

Hür

Özgür, bağımsız, erkin

Aram ḥōr/ḥawr

Hürmet

Saygı

Ar ḥurma(t) حُرمة

Hürmet etmek

Saygı göstermek,

Ar ḥurma(t) حُرمة

Hürmetkar

Saygılı

Ar ḥurma(t) حُرمة

Hürriyet

Özgürlük, erkinlik

Ar ḥurriyya(t) حرّيّة

Hürriyeti tahdit

Özgürlüğü engelleme, Özgürlüğü kısıtlama, Özgürlükten alıkoyma

Ar ḥurriyya(t) حرّيّة+tehdit

Hüsran

Yıkım, batkı, düş kırıklığı, yıkılma

Ar χusrān خُسران

Husus

Konu

Ar χuṣūṣ خصوص

Hüzün

Bun, sıkıntı, üzüntü, üzgü

Ar ḥuzn حزن

Huzur

Dirlik, erinç

Ar ḥuḍūr حضور

İade

Geri verme, geri götürme

Ar iˁāda(t) إعادة

İaşe

Geçindirme, bakma

Ar iˁāşa(t) إعاشة

İbadet

Tapınma, yükünme, alkış (dua), kulluk etmek

Ar ˁibāda(t) عبادة

İbadethane

Tapınak, Tanrıevi

Ar ˁibāda(t) عبادة+hane

İbare

Sözce, deyim

Ar ˁibāra(t) عِبارة

İbra

Aklanma

Ar ibrāˀ إبراء

İbraz

Gösterme

Ar ibrāz إبراز

İcabında

Gerektiğinde

Ar īcāb ايجاب

İcap

Gerek

Ar īcāb ايجاب

İcap etmek

Gerekmek

Ar īcāb ايجاب

İcat

Buluş, türeti

Ar īcād ايجاد

İcat etmek

Bulmak, türetmek

Ar īcād ايجاد

İcazet

Onay, olur

Ar icāza(t) إجازة

İçtima

Toplum, toplanma

Ar ictimāˁ إجتماع

İçtimaî

Toplumsal

Ar ictimāˁ إجتماع

İçtimaiye

Toplumbilim(i)

Ar ictimāˁ إجتماع

İdame

Sürdürme

Ar idāma(t) إدامة

İdame etmek

Sürdürmek

Ar idāma(t) إدامة

İdare

Yönetim, yönetme; yetinme

Ar idāra(t) إدارة

İdareci

Yönetici

Ar idāra(t) إدارة

İdarî

Yönetimsel

Ar idāra(t) إدارة

İddia

Sav

Ar iddiˁāˀ إدّعاء

İddia etmek

Savlamak, öne sürmek

Ar iddiˁāˀ إدّعاء

İddianame

Savca

Ar iddiˁāˀ إدّعاء

İdman

Alıştırma

Ar idmān إدمان

İdrak

Algı, Kavrama

Ar idrāk إدراك

İdrar

Sidik

Ar idrār إدرار

İfa

Ödeme, yerine getirme, yapma

Ar īfāˀ افاء

İfade

Anlatım, söyleyiş, belirtme, sorgu(lama)

Ar ifāda(t) إفادة

İflas

Batkı

Ar iflās إفلاس

İfrazat

Salgı

Ar ifrāz إفراز

İfşa

Açıklama

Ar ifşāˀ إفشاء

İftihar

Övünme, Övünç, Kıvanma, Kıvanç

Ar iftiχār إفتخار

İftira

Karalama, Karaçalma

Ar iftirāˀ إفتراء

İhanet

Satkınlık, yılgarlık

Ar ihāna(t) إهانة

İhlal

Kural bozma, kuralsızlık, yok sayma, karıştırma, bulandırma

Ar iχlāl إخلال

İhmal

Savsaklama, savsaklayış, önemsememe, boşverme

Ar ihmāl إهمال

İhmalkâr

Savsak

Ar ihmāl إهمال

İhmalkarlık

Savsaklık

Ar ihmāl إهمال

İhraç

Çıkarma, gönderme, dışa satma, dış satım

Ar iχrāc إخراج

İhracat

Dışsatım, çıkarma, gönderme, dışa satma, dış satım

Ar iχrāc إخراج

İhtar

Uyarı

Ar iχṭār إخطار

İhtilaf

Uyuşmazlık, anlaşmazlık

Ar iχtilāf إختلاف

İhtilal

Ayaklanma, başkaldırı, kargaşa, yıkım, devrim

Ar iχtilāl إختلال

İhtimal

Olasılık

Ar iḥtimāl إحتمال

İhtimam

Özen, ilgi

Ar ihtimām إهتمام

İhtiram

Saygı, saygı gösterme

Ar iḥtirām إحترام

İhtiras

Tutku, doymazlık, aç gözlülük

Ar iḥtirāṣ إحتراص

İhtişam

Görkem, görk, yücelik, ululuk, gösterişli

Ar iḥtişām إحتشام

İhtisas

Uzmanlık

Ar iχtiṣāṣ إختصاص

İhtiva

İçerik, kapsam

Ar iḥtiwāˀ إحتواء

İhtiyaç

Gereksinim, Gerek, Gereklilik, Yokluk

Ar iḥtiyāc إحتياج

İhtiyar

Yaşlı

Ar iχtiyār إختيار

İhtiyarî

İstemli, bilinçli, bilerek

Ar iχtiyār إختيار

İhtiyat

Sakınma, Yedek, Sakıntı, Önlem

Ar iḥtiyāṭ إحتياط

İkamet etmek

Yaşamak, oturmak, bulunmak

Ar iḳāma(t) إقامة

İkametgah

Konut

Ar iḳāma(t) إقامة

İkaz

Uyarı

Ar īḳāẓ ايقاظ

İkbal

İstek, ilerleme, öne gitme, işi yolunda gitme

Ar iḳbāl إقبال

İkmal

Bütünleme, tümleme, olgunluğa eriştirme

Ar ikmāl إكمال

İkmal İmtihanı

Bütünleme sınavı

Ar ikmāl إكمال

İkna

İnandırma, kandırma, doyurma

Ar iḳnāˁ إقناع

İkram

Sunma, verme, yüceltme, ağırlama

Ar ikrām إكرام

İkramiye

Ödül

Ar ikrām إكرام

İkrar

Onaylama, onama, olur verme, taplama, benimseme

Ar iḳrār إقرار

İktibas

Ödünç, alıntı, alma, aktarma

Ar iḳtibās إقتباس

İktisap

Kazanım, edinim

Ar iktisāb إكتساب

İlaç

Umar, em, otancak, toy (eskiden ilaç anlamı da vardı.), yakı

Ar ˁilāc علاج

İlahiyat

İnançbilim, Tanrıya ilişkin, yaratanla ilgili, Tanrısallık, yücelik, ülgenlik

Ar ilāhī tanrıya

İlam

Bildirme, bildiri

Ar iˁlām إعلام

İlan

Duyuru, açıktan duyurma, kamusal bildirim, açıklama

Ar iˁlān إعلان

İlave

Ek, ekleme, katma, artırma, üste koyma

Ar ˁilāwa(t) علاوة

İlelebet

Sonsuza dek

Ar ilā'l-abad إلا البد

İlhak

Katma, alma, bağlama, ekleme

Ar ilḥāḳ إلحاق

İlham

Esin, duyumsama, içe doğma

Ar ilhām إلهام

İlim

Bilim, bilgi, birikim

Ar ˁilm عِلْم

İlim irfan

Bilgi, bilim, birikim

Ar ˁilm عِلْم

İllet

Sayrılık, bozukluk, sıkıntı, sorun, dert, yoldan çıkaran,

Ar ˁilla(t) عِلّة

İlliyet

Nedensellik, neden, yaptıran nen, çıkış nedeni

Ar ˁilla(t) عِلّة

İlmihal

Gündelik yaşama ilişkin inançsal(dini) bilgiler veren betik; dinsel öğreti

Ar ˁilm al-ḥāl علم الحال

İlmüllisan

Dilbilim

Ar ˁilm ū lisan

İltica

Sığınma

Ar ilticāˀ إلتجاء

İltifat

Övme, övgü, ilgi gösterme, ilgilenme, kayırma

Ar iltifāt إلتفات

İltihak

Katılma, katma, bütünleme, eklenme, yapışma

Ar iltiḥāḳ إلتحاق

İltihap

Yangı (enfeksiyon), yanma

Ar iltihāb إلتهاب

İltimas

Kayırma, ayrıcalık gösterme; (ayrıca) dilekçe, başvuru

Ar iltimās إلتماس

İltizam

Kesenek, benimseme, üstlenme, gerektirme

Ar iltizām إلتزام

İma

Sezdirim, sezdirme, dolaylama, im etme, dolaysama

Ar īmāˀ ايماء

İmalat

Üretim, işe koşma, işler duruma getirme, üretim süreçleri

Ar iˁmāl إعمال

İmalathane

Üretimevi

Ar iˁmāl إعمال

İmam

Din önderi, önde duran, önder, yükünçte (namazda) öncülük eden

Ar imām إمام< Ar amma أمّ gitti, vardı, önden gitti

İman

İnanç, tapım, inançlı olma, inanma

İbr/Aram āmēn אָמֵן

İmar

Bayındırlık, gelişme, ilerleme

Ar iˁmār إعمار

İmaret

Aşevi, bayındırlık, yapılaşma, kamusal yapı

Ar ˁimāra(t) عمارة

İmbik

Damıtaç, damıtma şişesi

Ar anbīk أنبيك

İmdat

Yardım, yardım etme, el uzatma; yetişin!, yardım edin!, çığlık, çağırma, bağırtı

Ar imdād إمداد

İmha

Yok etme, ortadan kaldırma, bitirme

Ar imḥāˀ إمحاء

İmkan

Olanak, varlık, güç

Ar imkān إمكان

İmla

Yazım, yazı yazdırma, yazı kuralları

Aram məlā, məley מְלָא

İmtihan

Sınav

Ar imtiḥān إمتحان

İmtina

Çekince, sakınca, kaçınma, kendini tutma, sakınma

Ar imtināˁ إمتناع

İmtiyaz

Ayrıcalık, seçkin olma

Ar imtiyāz إمتياز

İmza

Tuğra

Ar imḍāˀ إمضاء

İn cin

Yalnık (insan) ve cin

Ar ins ū cinn إنس و جنّ insan ve cin

İnat

Diretme, direti, ayak sürüme

Ar ˁinād عناد

İndinde

Katında, gözünde, değerinde, ...e göre

Ar ˁind عِنْد

İnfaz etmek

Uygulamak, kıyım, öldürme

Ar infāḏ إنفاذ

İnfilak

Patlama

Ar infilāḳ إنفلاق

İnhisar

Tekel, yasaklanma, kısıt

Ar inḥiṣār إنحصار

İnkar

Yalanlama, yadsıma, yoksayım, yok sayma, dışlama

Ar inkār إنكار

İnkişaf

(çiçek) açma, açığa çıkma, gelişme, açınım, gelişim, ilerleme, yücelme

Ar inkişāf إنكشاف

İnkisar

İlenç, kırılma, kırgınlık

Ar inkisār إنكسار

İnkılap

Dönüşüm, devrim, değişim, altüst olma

Ar inḳilāb إنقلاب

İnşa etmek

Yapmak, kurmak

Ar inşāˀ إنشاء

İnşaat

Yapı işleri, yapıt

Ar inşāˀ إنشاء

İnşallah

Umarım, dilerim, Tanrıvere, Tanrımistesin

Ar in şāˀa-llāh إن شاء الله «Allah istesin»

İnsan

Kişi, yalnık, birey

Akadcaca nişu (halk, kavim)

İnsicam

Düzgünlük, tutarlılık, (kök anlamı dökülmek)

Ar insicām إنسجام

İntak

Söyletme, konuşturma

Ar intak

İntaniye

Bulaşıcı sayrılık, kokuşma, çürüme, buluşıcı bölümü (hastahanede)

Ar intān إنتان

İntiba

İzlenim, damgalanma

Ar inṭibāˁ إنطباع

İntibah

Uyanış, uyanma, uaynıklık

Ar intibāh إنتباه

İntibak

Uyum, örtüşme, uyma, üstüste binme

Ar inṭibāḳ إنطباق

İntihal

Aşırma, yürütme, çalma, kendine iye gösterme

Ar intiḥāl إنتحال

İntikal

Geçme, aktarma, taşınma, bir yerden başka yere gitme

Ar intiḳāl إنتقال

İntikam

Öç, öç alma

Ar intiḳām إنتقام

İntizam

Düzenlilik, düzen

Ar intiẓām إنتظام

İntizar

Bekleyiş, ilenme, bekleme, yolunu gözleme

Ar intiẓār إنتظار

İptidai

İlkel, başlama, başlangıç, ilk

Ar ibtidāˀ إبتداء

İrade

İstenç, isteme, istek

Ar irāda(t) إرادة

İrfan

Bilme, bilgi, yöntem bilgisi

Ar ˁirfān عِرْفَان

Irk

Soy, kök, köken

Ar ˁirḳ عرق

Irkçı

Soycu

Ar ˁirḳ عرق

Irkçılık

Soyculuk

Ar ˁirḳ عرق

İrsaliye

Gönderi, gönderme, aktarma

Ar irsāl إرسال

Irsi

Kalıtımsal

Ar ˁirḳ عرق

İrtibat

Bağlantı, bağlı olma, iletişim

Ar irtibāṭ إرتباط

İrtica

Gericilik, yobazlık

Ar irticāˁ إرتجاع

İrticalen

Doğaçlama, doğaçlayarak

Ar irticāl إرتجال

İrtifa

Yükseklik, yüksekte olma, yükselti

Ar irtifāˁ إرتفاع

İşaret

İm, belgi, belirti, iz, simge, gösterme, gösterge

Ar işāra(t) إشارة

İşari

İmsel, simgesel, izel, imel

Ar işāra(t) إشارة

İsim

Ad

Akadca şumu

İsim-fiil

Ad-eylem

Akadca şumu- Ar fiil

İskan

Yerleşim, konaklatma, yerleştirme

Ar iskān إسكان

İskandil

Derinlik ölçer, ölçer ip, denizde ölçüm yapan ip

Lat scandaculum

Islahat

Düzeltme, iyileştirme

Ar iṣlāḥ إصلاح

İsnat

Yükleme, suç atma, suçlama, yöneltme

Ar isnād إسناد

İspat

Kanıt, kanıtlama, saptama, kalıcı kılma, kesinleştirme

Ar iṯbāt إثبات

İsraf

Savurganlık, azıtma, taşırma, çeki (sınırı) aşma, boşa kullanma

Ar isrāf إسراف

İsrailiyattan

Asılsız

Ar İsrailiyat

Israr

Üsteleme, diretme

Ar iṣrār إصرار

Israr etmek

Üstelemek, diretmek

Ar iṣrār إصرار

İşret

İçki, birlikte yiyip içme, toy, şölen

Ar ˁişra(t) عشرة

İstadiye

Uzaklık ölçer

Ar İstadiyye

İstiab

Sığa, yükleme ölçüsü, çap, içine alma

Ar istiˁāb إستعاب

İstiare

Eğretileme, ödünç alma

Ar istiˁāra(t) إستعارة

İstibdat

Buyurganlık, ezinç, yalnız olma, başına buyruk olma

Ar istibdād إستبداد

İstifade

Yararlanma

Ar istifāda(t) إستفادة

İstifham

Soru sorma, danışma, görüş alma

Ar istifhām إستفهام

İstifra

Kusma, çıkarma, içini boşaltma

Ar istifrāġ إستفراغ

İştigal

Uğraş, Uğraşma, İlgilenme, Uğraşı

Ar iştiġāl إشتغال

İstihdam

İşlendirme, işe koyma, işe yerleştirme

Ar istiχdām إستخدام

İstihsal

Üretim, üretme, elde etme

Ar istiḥṣāl إستحصال

İstihza

Alay, aşağılama, küçük düşürme

Ar istihzāˀ إستهزاء

İstikamet

Doğrultu, yön, dik durma, düz gitme, doğruluk

Ar istiḳāma(t) إستقامة

İstikbal

1. Gelecek, yönelme, 2. karşılama, konuk ağırlama

Ar istiḳbāl إستقبال

İstiklal

Bağımsızlık (1. küçümseme, hiçe sayma, 2. hükümdarı hiçe sayma, isyan)

Ar istiḳlāl إستقلال

İstikrar

Denge, dengeli olma, vargı, avrgılı olma, durumunu koruma/sürdürme

Ar istiḳrār إستقرار

İstimlak

Kamulaştırma, taşınmaz edindirme

Ar istimlāk إستملاك

İstinaden

Dayanarak, ... göre, -ce

Ar istinād إستناد

İstirahat

Dinlenme, soluklanma

Ar istirāḥa(t) إستراحة

İştirak

Ortaklık, Paydaşlık, Katılma, Katılım

Ar iştirāk إشتراك

İstişare

Kengeş, keneş (geneş), danışım, danışma, görüşme, değerlendirme

Ar istişāra(t) إستشارة

İstişare heyeti

Danışma kurulu

Ar istişāra(t) إستشارة

İstismar

Sömürü, kötüye kullanma, aldatma, (kök anlam: Ar ṯamara ثمر ürün verdi, fayda sağladı)

Ar istiṯmār إستثمار

İstisna

Ayrıksılık, ayrık, ayrıklık, ayrıcalıklı, özel,

Ar istiṯnāˀ إستثناء

İşve

Yosmalık, çekicilik, albeni

Fa işva/şīva إشوه/شيوه

İtfa

Sönüm, södürme

Ar iṭfāˀ إطفاء

İtfaiye

Söndürümlük, söndürmen, söndürge

Ar iṭfāˀ إطفاء

İtfaiyeci

Söndürmen

Ar iṭfāˀ إطفاء

İthaf

Adama, adantı, armağan etme

Ar itḥāf إتحاف

İthal

Alım, dış alım, dışarıdan alınan, içeri sokma, içreme

Ar idχāl إدخال

İtham

Suçlama, suç atma, kötüleme

Ar ittihām إتّهام

İtibar

Saygınlık, geçerlilik, önemseme, değer, eder

Ar iˁtibār إعتبار

İtibaren

Başlayarak, ...den

Ar iˁtibār إعتبار

İtibariyle

Bakımından, yüzünden, ... nedeniyle

Ar iˁtibār إعتبار

İtidal

Ilım, soğukkanlılık, denge, dengeli olma

Ar iˁtidāl إعتدال

İtikat

İnanış, sözleşme, inanç, güvenç

Ar iˁtiḳād إعتقاد

İtilaf

Uzlaşı, anlaşma, uyum sağlama, uyuşma, birlik

Ar ītilāf ايتلاف

İtimat

Güven, inanç, dayanak, dayanarak

Ar iˁtimād إعتماد

İtina

Özen, ilgi, önemseme

Ar iˁtināˀ إعتناء

İttifak

Bağdaşı, bağlaşı, sözleşme, birlik, uyma, denk gelme, uyuşma, uzlaşma

Ar ittifāḳ إتّفاق

İttifakla

Oy birliğiyle

Ar ittifāḳ إتّفاق

İttihat

Birleşim, birlik, birleşme

Ar ittiḥād إتّحاد

İzafiyet

Bağıllık, görelilik

Ar iḍāfa(t) إضافة

İzafiyet teorisi

Bağıllık kuramı, görelilik kuramı

Ar iḍāfa(t) إضافة

İzah

Açıklama, aydınlatma, açıklama, arı/duru kılma

Ar īḍāḥ ايضاح

İzan

Anlayış, boyun eğme, benimseme

Ar iḏˁān إذعان

İzdiham

Yığılma, kalabalık, sıkma, sıkışma

Ar izdiḥām إزدحام

İzdivaç

Evlilik, evlenme, eşleşme

Ar izdiwāc إزدواج

İzzet ikram

Ağırlama, sunma, konuksama

Ar ˁizza(t) عزّة+Ar ikrām إكرام

İzzeti nefis

Özsaygı, onur

Ar ˁizza(t) عزّة +Ar nafs نَفْس

Kabahat

Suç, kötü ve çirkin olma, kötü ve çirkin davranış

Ar ḳabāḥa(t) قباحة

Kabil

Olanaklı, alıcı, benimseyen, uygun

Ar ḳābil قابل

Kabile

Oymak, boy

Ar ḳabīla(t) قبيلة

Kabiliyet

Yetenek

Ar ḳābiliyya(t) قابليّة

Kabin

Bölme, küçük oda, gemi odası, tek odalı ilkel konut

OLat capanna

Kabine

1. Bakanlar kurulu 2. Gizli oda, kralın danışmanlarının toplandığı küçük/gizli oda

Fr cabinet

Kabir

Gömüt, sin, gömüt

Ar ḳabr قبر

Kabristan

Gömütlük, sinlik

Ar ḳabr قبر+istan

Kabul

Onama, taplama, benimseme, onaylama, onay

Ar ḳabūl قبول

Kabus

Karabasan, gece sıkıntısı

Aram kəbaş כבש

Kabza

Tutak, tutaç

Ar ḳabḍ قبض

Kadar

Dek, denli, değin, gibi, nicelik, ölçü, değer

Ar ḳadar قَدَر

Kademe

Basamak, adım atma, ilerleme, gelişme, aşama

Ar ḳadama(t) قدمة

Kader

1. Yazgı, alın yazısı 2. Ölçme, değer biçme

Ar ḳadar قَدَر

Kadim

Bayrı, eski, uzak, en eski, önceki

Ar ḳadīm قديم

Kadir

1. ölçü, değer, 2. güç, yeterlik, özgüç

Ar ḳadr قَدْر

Kadirşinas

Değerbilir

Ar ḳadr قَدْر+Fa şinās شناس

Kafa kâğıdı

Kimlik

Ar ḳafā قفا+kağıt

Kâfi

Yeter, yeterli, yeten

Ar kāfi كَافٍ

Kafile

Bölük, topluluk, yolcu

Ar ḳāfila(t) قافلة

Kafiye

Uyak

Ar ḳāfiya(t) قافيّة

Kahverengi

Kula

Ar ḳahwa(t) قهوة

Kahya

Ara bozucu, sığırtmaç, değnekçi, kizir, köybekçisi, ev ve çiftlik yöneticisi

Fa kadχudā كدخدا

Kaide

Kural, duraç, töz, taban, ana ilke

Ar ḳāˁida(t) قاعِدة

Kainat

Evren, var olanlar, tüm varlıkar

Akadca kānu durmak,

Kalbur

Elek

Lat cernere, crē-

Kalburüstü

Seçkin, nitelikli, özel

Lat cernere, crē-

Kâle almak/almamak

Önemsemek/önemsememek, takmak/takmamak

Ar ḳāl قال + Tr almak

Kalem

Yazaç (kökende kamış, kamış kalem anlamındadır.)

EYun kálamos κάλαμος

Kallavi

Büyük, iri, çok iri, kavuk, doruk

Ar ḳullawī قلّوى kule, zirve

Kalp

Yürek, Gönül

Akadca ḳablu

Kamer

Ay

Ar ḳamar قمر

Kanaat

1. Kanı, düşünce, yargı 2. Yetinme, doyma, doyum

Ar ḳanāˁa(t) قناعة

Kani

İnanmış, yetinen, yetinmiş, yargıya ulaşmış

Ar ḳāniˁ قانع

Kanun

Yasa

EYun kanōn κανων

Kanun-ı esasi

Anayasa

EYun kanōn κανων+Ar esasi

Kanunen

Yasaca, yasal olarak, yasal açıdan

EYun kanōn κανων

Kanuni

Yasal, yasaya uygun, yasal açıdan

EYun kanōn κανων

Kanunlaşmak

Yasalaşmak

EYun kanōn κανων

Kanunsuz

Yasasız, yasadışı

EYun kanōn κανων

Karar

Vargı, yargı, durma, konaklama

Ar ḳarār قرار

Karargah

Vargılık, ordu otağı, vargı otağı, savaş otağı

Ar ḳarār قرار + Fa gāh گاه

Karine

1. İpucu 2. 1. Ar ḳarīna(t) قرينة eş, hanım 2. eşleşme, kanıt 3. İt carina gemi gövdesi

1. Ar ḳarīna(t) قرين . /Lat carina

Kaside

Sarnav, adantı yır (şiir), birine adanmış yır

Ar ḳaṣīda(t) قصيدة

Kâşif

Bulman, bulucu, buluşçu

Ar kāşif كاشف

Kasıt

İstek, amaç, erek, beklenti

Ar ḳaṣd قَصْد

Kasıtlı

İsteyerek

Ar ḳaṣd قَصْد

Kaşmer

Soytarı, güldürücü, şakacı

Ar kaşmer

Kasvet

Sıkıntı, bun, sıkıcılık, daralma

Aram #ḳşy קשי sert olma, katı olma

Kat etmek

Yol alma, ırmak geçme

Ar ḳaṭˁ قَطْع

Kati

Kesin, açık, ödünsüz

Ar ḳaṭˁī قطعى

Kâtip/kâtibe

Yazman, yazıcı

Ar kātib كاتب

Katre

Damla

Aram ḳəṭreth קְטרֶת

Kavat

Dümbük, yolsuz, yasadışı, zırtapoz, delişmen; kadın satıcısı

Ar ḳawwād قوّاد

Kavil/kavli/Kavlen

Sözle, söz, sözel, söyleme, deme

Ar ḳawl قول

Kavim

Bodun, soy, sop, bir bölgede yaşayanlar

Ar ḳawm قَوْم

Kayıp/Kayb

Yitirmek, elden çıkarmak, yok olma

Ar ġayb غَيْب

Kayıt/Kayd

1. Yazımlamak, betimek 2. Bağ, koşul, yazıya dökülmüş belge

Ar ḳayd قَيْد

Kaza

1. Yargılama, yargı, 2. Tanrısal yargı 3. İlçe

Ar ḳaḍāˀ قضاء

Keder

Tasa, sıkıntı, bun, bunalma

Ar kadar كدر

Kelam

1. Söz, deyim, deyiş, buyruk 2. İslam ilimleri

Ar kalām كلام

Kelime

Sözcük, söz, deyim, deyiş, buyruk

Ar kalīma(t) كليمة

Kelp

Köpek, it

İbr keleb כֶּלֶב

Kemal

Eksiksizlik, erginlik, olgunluk, yetkinlik

Ar kamāl كمال

Kemiyet

Nicelik, toplam tutar

Ar kammiyya(t) كمّيّة

Kere

Kez

Ar karra(t) كرّة

Kerpeten

Kıskaç

Ar kalbatān/kalbatayn كلبتين

Kesat

Durgumluk, seyrek, az, kıt, işsizlik

Ar kasād كساد

Keşfedilmek

Bulgulamak, bulunmak

Ar keşf کشف

Keşfetmek

Bulmak

Ar keşf کشف

Kesif

Yoğun, koyu

Ar kaṯīf كثيف

Keşifçi

Buluşçu, bulgucu

Ar keşf کشف

Keşifçilik

Buluşçuluk

Ar keşf کشف

Kesret

Bolluk

Ar kaṯra(t) كثرة

Ketum

Ağzısıkı

Ar ketm کتم

Keyfî

Nitel, kendine göre, öze göre, kişye göre

Ar keyf کیف

Keyfiyet

Nitelik, kişiye görelik

Ar keyf کیف

Keza

Yine

Ar keza کذا

Kibar

Kostak, ince, taylan

Ar kebîr کبیر

Kibarlaşma

Kostaklanma, inceleşme, taylanlaşma

Ar kebîr کبیر

Kibir

Kasıntı, büyüklük taslama, şişinti

Ar kibr کبر

Kibrit

Kav

Ar kibrît کبریت

Kifayet

Yeterlik

Ar kâfî کآفی

Kils

Kireçtaşı

Ar kils کلس

Kimya

Nesnebilim, özbilim

Ar kimyâ کیمیآ

Kimyacı

Nesnebilimci, özbilimci

Ar kimyâ کیمیآ

Kimyager

Nesnebilimci, özbilimci

Ar kimyâ کیمیآ+Fa ger گر

Kimyasal

Nesnebilimsel, özbilimsel, özsel (kimyasal tepkime: özsel tepkime)

Ar kimyâ کیمیآ

Kimyevî

Özsel, nesnebilimsel

Ar kimyâ کمیآ

Kinaye

Dolaylama, değinmece, dokundurma, iğneleme

Ar kinâye کینآیء

Kinayeli

Dolaylı, dolaylamalı, değinmeceli, dokundurmalı, iğnelemeli

Ar kinâye کنآیء

Kisve

Kılık

Ar kisve کسوء

Kitabe

Yazıt

Ar kitâb کتآب

Kitabevi

Yayınevi, Betikçi

Ar kitâb کتآب

Kitabî

Betiksel

Ar kitâb کتآب

Kitapçı

Betikçi

Ar kitâb کتآب

Kitapçılık

Betikçilik

Ar kitâb کتآب

Kitaplık

Betiklik

Ar kitâb کتآب

Kıllet

Azlık, kıtlık

Ar kıllet کلت

Kınnap

Sicim

Ar kınab قنب

Kırd

Biçin

Ar akrâd kurûd قرد

Kırmızı

Al, kızıl

Ar kirmiz کرمز

Kısım

Bölüm, Kesim

Ar kısm قسم

Kısmet

Ülüş, pay, düşer, yazgı

Ar kısm قسم

Kısmetli

Ülüşlü

Ar kısm قسم

Kısmetsiz

Ülüşsüz

Ar kısm قسم

Kıstas

Ölçüt

Ar kıst قسط

Kıta

Anakara; dörtlük; bölük

Ar kıtâ قطآ

Kıvam

Yoğunluk, koyuluk, ölçün

Ar kavîm قویم

Kıyafet

Kılık, giysi

Ar kiyafe قیافا

Kıyas

Karşılaştırma, örnekseme

Ar kıyâs قیآس

Kıyaslama

Karşılaştırma

Ar kıyâs قیآس

Kıymet

Değer, eder, nitelik

Ar kıymetقیمت

Kıymetli

Değerli, özel

Ar kıymet قیمت

Kıymetsiz

Değersiz, kof, edersiz

Ar kıymet قیمت

Kübbat

Kitre

Ar kübbâd کبآد

Kudret

Güç, Erk

Ar kudret قدرت

Küfretmek

Sövmek

Ar küfr کفر

Küfür

Sövgü, Sövüş

Ar küfr کفر

Kukulya

Koza

Külliyat

İzer, toplam, bütün

Ar küllî کلی

Külliye

Yerleşke

Ar küllî کلی

Külliyen

Bütünüyle, Bütünden, Tümüyle

Ar külli کلی.

Kura

Çekiliş, ad çekme

Ar kur'a قرء

Küre

Yuvar

Ar küre کرع

Küspe

Posa

Ar küsbe کسبع

Kusur

Teltik, eksik, yanlış

Ar kusûr قصور

Kutsî

Kutsal, kutlu, Tanrısal, yüce

Ar ḳudsī قُدْسِى

Kutsiyet

Kut, kutsallık, Tanrısallık, yücelik, yücem

Ar ḳudsī قُدْسِى

Kutup

Sonlam, uç

Ar kutb قتب

Kütüphane

Betikevi

Ar kitab کتآب

Kuva-yi Milliye

Ulusal güç, Ulus güçleri

Ar kuva قوع+Ar millî ملی

Kuvvet

Güç

Ar kuvve قوع

La-dini

İnançdışı

Ar lâ لآ+Ar dîn دین

La-edri

Adsız

Ar lâ لآ +Ar edri ادریع

Lağvetmek

Kaldırmak

Ar laĝv لغو

Lağvolmak

Kaldırılmak

Ar lağv لغو

Lahza

An

Ar lahz لخظ

Lakap

Takmavad, ayama

Ar lakb لقب

Lakayt

Aldırışsız, takmaz, kaygısız

Ar kayd قید

Lakaytlık

Aldırışsızlık, takmazlık, kaygısızlık

Ar kayd قید

Lakin

Ancak, gel gör ki, yalnız

Ar lakin لکن

Lalettayn

Gelişigüzel

Ar tayîn تعیین

Lanet

Kargı, kargış, karabasan, albastı, kara töz

Ar lânet لعنت

Latif

İnce, taylan, şakacı

Ar latîf لطیف

Latife

İncelik, şaka, taylanlık

Ar latîf لتیف

Laubali

Aldırışsız, takmaz, kaygısız, gevşek

Ar ubâli ٱبآلی

Layık

Yakışır, yaraşık, uygun, denk, teŋ

Ar lâyîk لآیق

Layıkıyla

Yakışırcasına, uygun biçimde, yaraşırca

Ar lâyîk لآیق

Lazım

Gerek, gerekli

Ar lâzım لآزم

Lehim

Kaynak, ergi

lahm لحم

Levazım

Gereç, araç, aygıt, nesne, tavar

Ar lâzım لآزم

Leziz

Tadımlı, tatlı, damağa uygun

Ar lezîz لذیذ

Lezzet

Tadım, tat

Ar lezîz لذیذ

Libas

Giysi

Ar libâs لبآس

Libya

Börülce

Ar libya لیبیء

Lisan

Dil

Ar lisân لسآن

Liva

Sancak, tugay

Ar livâ لواء

Lügat

Sözlük, Sözvarlığı

Ar luga لغء

Lügatçe

Sözlükçe

Ar luga لغء

Lugaz

Yanıltmaç

Ar lugaz لغز

Lüzum

Gerek

Ar lüzum لزوم

Maaile

Barkça, bark

Ar aile عیلء

Maalesef

Ne yazık, gel gör ki, ne acı ki

Ar esef اسف

Maarif

Ulusal eğitim

Ar maarifet معآرفت

Maarif vekâleti

Ulusal eğitim bakanlığı

Ar maarifet معآرفت

Maaş

Aylık

Ar ayş عیش

Maazallah

Tanrı korusun/saklasın, Yaradan korusun/saklasın

Ar maaz معآز+Ar Allah آلله

Mabet

Tapınak, kutsal yer, inançevi

Ar abd عبد

Mabut

Tapıncak

Ar abd عبد

Madde

Özdek, öğe, nen, öz, töz

Ar madde مآده

Maddi

Özdeksel, akçasal, varlıksal

Ar madde مآده

Maden

Ergene

Ar ma'den معدن

Mafiş

Yok, bitti, kalmadı, boş

mâfiş مآفیش

Mafsal

Eklem, boğum

mafsıl مفصل

Mağara

İn

Ar gâr غآر

Mağdur

Kıygın, ezgin, dışlanmış

gadr غدر

Mağfiret

Bağışlanma

Ar maarifet مآریفت

Mağlubiyet

Yenilgi, utulma, ütülme

Ar galebe غلب

Mağlup

Yenik, utuk

Ar galebe غلب

Mağlup etmek

Yenmek, utmak, ütmek, kazanmak

Ar galebe غلب

Mağrur

Büyüklenen, kasıntı, kendini beğenmiş, kurumlu, övünçlü, afralı tafralı

Ar gurûr غرور

Mağrurane

Övünçlüce, kendini beğenmişcesine, kendini beğenerek, afralı tafralı, şişinerek

Ar gurûr غرور

Mahal

Yer, yerlek, konum; el, il, ev, yurt

Ar mahal محل

Mahalle

Yöre

Ar mahal محل

Mahalle muhtarlığı

Yöre başkanlığı

Ar mahal محل+ Ar ihtiyar اختیآر

Mahalleli

Yöredeş

Ar mahal محل

Mahalli

Yerel, yöresel

Ar mahal محل

Mahalli idare

Yerel yönetim

Ar mahal محل+ Ar idare ٳداره

Maharet

Beceri, beceriklilik, yetenek, işbilirlik

Ar maharet مهارت

Mahcubiyet

Utanma, utangaçlık

Ar hicab حجآب

Mahcup

Utangaç

Ar hicab حجآب

Mahcup etmek

Utandırmak

Ar hicab حجآب

Mahcup olmak

Utanmak

Ar hicab حجآب

Mahcur

Kısıtlanmış

Ar حجرhacr

Mahdum

Oğul

Ar hedm هدم

Mahdut

Çizgi, uç

Ar hadd حد

Mahfaza

Koruma, saklama, korunum, sakınma, tutma, denetim, denetleme, korunak

Ar hıfz حفظ

Mahfuz

Korunaklı, saklı, koruma altında

Ar hıfz حفظ

Mahir

Becerikli, yetenekli, uzman, usta

Ar maharet مهآرت

Mahiyet

Nitelik, durum, bağlam

Ar mahiyyet مآهیت

Mahkeme

1. Eski Türkçede Yargan. Yargı konağı, yargılık, yargıtay (genelleştirilebilir) 2. Değerlendirme, yargılama.

Ar hükm حکم

Mahlas

Takma ad, ayama

Ar mahlas مخلص

Mahlûk

Yaratık

Ar halk خلق

Mahmude

Bingözotu

Ar hamd حمد

Mahmur

Uyuşuk, baygın

Ar hamr خمر

Mahmurlaşmak

Uyuşmak, baygınlaşmak

Ar hamr خمر

Mahmurluk

Uyuşukluk, baygınlık

Ar hamr خمر

Mahpus

Tutuklu, tutsak

Ar habs حبس

Mahpushane

Tutukevi

Ar habs حبس

Mahrek

Yörünge

Ar hareket حرکت

Mahrum

Yoksun

Ar hirmân حرمآن

Mahrum olmak

Yoksunmak

Ar hirmân حرمآن

Mahrumiyet

Yoksunluk

Ar hirmân حرمآن

Mahrumiyet bölgesi

Yoksunluk bölgesi

Ar hirmân حرمآن

Mahsul

Ürün, verim

Ar husûl حصول

Mahsulat

Ürünler

Ar husûl حصول

Mahsus

Özgü, özellikle; şakacıktan

Ar hiss حس

Mahv

Yıkım, yokolma

Ar mahv محو

Mahvetmek

Yıkmak, yoketmek

Ar mahv محو

Mahvolmak

Yıkılmak, yokolmak

Ar mahv محو

Mahzun

Üzgün

Ar hüzn حزن

Mahzur

Üzüntü

Ar hazr حظر

Mahzurlu

Sakıncalı

Ar hazr حظر

Mahzursuz

Sakıncasız

Ar hazr حظر

Maişet

Geçimlik, dirlik

Ar ayş عیش

Makam

Orun, ölçü

Ar kıyâm قیآم

Makber

Gömütlük, sin

Ar kabr قبر

Makbul

Geçerli

Ar kabûl قبول

Maksat

Amaç, erek, umaç, umu

Ar kasd قسد

Maksatlı

Amaçlı, erekli

Ar kasd قسد

Maksatsız

Amaçsız, ereksiz

Ar kasd قسد

Makta / maktu

Kesit, kesilmiş, kesilen

Ar kat' قطع

Makul

Ussal; uygun, elverişli

Ar akl عقل

Malik

İye, yetkin, bulunan, bulgun

Ar mülk ملڬ

Malikane

Konak, köşk, özel konak, yurtluk

Ar mülk ملڬ + Fa hane خآنع

Malul

Sökel, engelli, özürlü; bozuk, eksik

Ar illet عللت

Malulen

Sökellikten, engelden dolayı, özürden, özür nedeniyle

Ar ille عللت

Malum

Belli, bildik, bilinen

Ar ilm علم

Malumat

Sorak, bilgi, bulgu

Ar ilm علم

Malzeme

Gereç, araç, nesne, aygıt

Ar lezm لزم

Mamafih

Ek olarak, ayrıca, şöyle ki

Ar ma+ma+fih مع مع فیه

Mamul

Ürün, yapıt, üretim

Ar amel عمل

Mamur

Bayındır, uygar, kalkınmış, gelişmiş

Ar imar ٳعمآر

Mana

Anlam, içerik, karşılık

Ar manâ معنآ،معنی

Manen

Tinel, tinsel, özgüççe

Ar mânen معنا

Manevi

Tinsel, tinel, özgüçsel

Ar ma'nevî معنوی

Maneviyat

Tince, özgüç, yürek gücü

Ar ma'nevî معنوی

Mangal

Közlük

Ar mangâl مانغآل

Manî / mani

Engeller, önleyiciler, sıkıntı, açmaz

Ar men منع

Manidar

Anlamlı, iğneleyici, çeldirici, başka, değişik

Ar mani مآنی +Fa dâr دآر

Mantık

Usbilim, us, anlak

Ar nutk نطق

Manzara

Görünüm, görünüş, izlenek

Ar nazar نظر

Maraz

Sayrılık, bozukluk, sökellik, engel

Ar maraz مرض

Marifet

Beceriklilik, ustalık, uzmanlık, yetenek, yetkinlik

Ar marife معرفه

Maruz kalmak

Uğramak, karşılaşmak

Ar arz عرض

Maruzat

Diyecek, açıklama, bilgi, özet

Ar arz عرض

Maşaallah

Yaradan ne isterse, Yaradanın dediği olur,Tanrı gönendire, Tanrı esirgesin, Yaradan gönendire, Tanrı yüceltin, Tanrım esirgesin.

Ar mâşa'a مآشه+Ar Allah آلله

Maskara

1. Güldürücü, şakacı, soytarı (Arapçada) 2. Kirpik boyası (Fransızcada)

Ar masχara(t) مسخرة

Masraf

Gider, yitim

Ar sarf صرف

Mastar

Ad-eylem, eylemlik

Ar mıstar مسطر

Maşuk

Sevgili, sevilen

Ar ışk عشق

Masum

Suçsuz, yazıksız

Ar ma'sûm معصوم

Masumiyet

Suçsuzluk, bükelik, yazıksızlık

Ar ma'sûm معصوم

Masuniyet

Dokunulmazlık, korunma, korunurluk, sakınılan, korunulan

Ar savn صون

Matbaa

Basımevi

Ar tab طبه

Matbu

Basılı, basılmış, yayınlanmış, tek çeşit

Ar tab طبه

Matbuat

Basın, basın yayın, basılmış belge, basılı yayın

Ar tab طبه

Matem

Ağıt, yas, sağu

Ar mâtem مآتم

Matkap

Delgi, delgeç

Ar miskab مثقب

Matrak

Gülünç; değnek

Ar mitrak مطرق

Matuf

Yönelik, ilişkin, değin

Ar atf عتف

Mavera

Öte, uzak, arka

Ar mâverâ مآورآء

Maveraün-nehr

Irmak ötesi (Soğd ülkesi)

Ar mâverâ مآورآء +Arü'n nehr النهر

Mavi

Gök, gökçe

Ar mâî مآوی

Mâvi/mavi

Kökçek/gökçek, gök, göğ

Ar māˀī/māwī ماوى

Mayi

Sıvı

Ar mâ مآ

Mazbata

Tutanak, belge, yetki belgesi, görev yazısı

Ar zabt ضبط

Mazbut

Ele geçirilmiş; düzenli, düzgün, beğenilen, derli toplu; korunmuş

Ar zabt ضبط

Mazeret

Gerekçe, neden, etken, etki

Ar özr عذر

Mazhar

Ergin, ulaşmış, yetkin, olgun

Ar zuhûr زهور

Mazlum

Ezgin, ezilmiş, incinmiş, incitilmiş

Ar zulm ظلم

Mazmun

Kavram, olgu,sözün anlattığı nen, dolaysama

A zımn ضمن

Meal

Anlam, içerik, karşılık, çeviri, yorum, başka dilde açıklama

Ar meâl مٲل

Meblağ

Tutar, eder,değer

Ar meblâğ مبلغ

Mebus

Saylav

Ar mebûs مبعوس

Mecal

Güç, erk, özgüç, istek

Ar mecâl مجآل

Mecaz

İmgelem, imge, simgeleme, simgesel anlatım

Ar macāz مجاز

Meçhul

Bilinmeyen, belirsiz

Ar cehl جهل

Mecmua

Dergi, derleme

Ar macmūˁa(t) مجموعة

Mecra

Akış, akıntı, akım yeri, akarsu yatağı, akak, yol, yöntem

Ar cereyân جریآن

Meczup

Deli, usunu yitirmiş, kendini yitirmiş (cazibeye kapılmış)

Ar cezb جذب

Med

Uzatma, gitme, ara verme, çekilme

Ar medd مد

Med-cezir

Gelgit

Ar medd مد +Ar cezir جزر

Medar

Dönence, döngü, yörünge

Ar devr دور

Medar-ı iftihar

Övünç nedeni, övünçlük

Ar devr دور +Ar iftâr عفطآر

Meddah

Söz ustası, Sözçatar, taşlama ustası

Ar medh مدح

Medeni

Uygar, çağdaş, ileri, (kentli, Medineli anlamından gelişmiştir.)

Ar medîne مدینه

Medeniyet

Uygarlık, çağdaşlık, gelişmişlik

Ar medenî مدنی

Medet

Yardım, umar, beklenti

Ar meded مدد

Mefhum

Kavram, olgu, olay

Ar fehm فحم

Mefkure

Ülkü, amaç, erek, kavram

Ar fikr فکر

Mefruşat

Döşemelik

Ar ferş فرش

Meftun

Tutkun, sevgin, eşırı düşkün, yanık, baştan çıkmış

Ar fitne فتنه

Mekân

Yer, yerlek, konum; ev, yurt

Ar kevn کون

Mekruh

İğrenç, uygunsuz, çirkin

Ar kerh کره

Mektep

Okul (yazma yeri, yazıhane anlamında)

Ar kitâb کتآب

Melek

Aybike, aybüke, (Tünder, tünkür: Eski Türlerde dilekleri Tanrı'ya ulaştıran melek. Tün: Gece, karanlık.)

İbr/Aram məlāk מלך

Meleke

Yeti, yetenek, özellik

Ar meleke' ملکه

Melez

Kırma, karma

Ar meles ملس

Melül

Boynu bükük, bezgin, üzgün

Ar melâl ملآل

Melun

Kargışlı, kargış edilmiş, aşağılık, (Ar. lanet edilmiş sözcüğünden)

Ar lâ'n لعن

Memat

Ölüm

Ar memât ممآت

Memleket

Ülke, il, yöre

Ar memleket مملکت

Memluk

Kölemen, kul, iye olunan nen

Ar memlûk مملوک

Memnu

Yasak, yasaklanmış

Ar men' منع

Memnun

Memnuniyet

Memur

(Eski Türklerde böğdün, irgin, irkli, tamgaç, tayançı), emekçi, iş eri, emir kulu, görevli kimse

Ar emr امر

Men edilmek

Yasaklanmak, engellenmek, atılmak, dışlanmak

Ar men منع

Men etmek

Yasaklamak, dışlamak, atmak

Ar men منع

Menba

Pınar, kaynak

Ar menbâ منبع

Menfaat

Çıkar, beklenti, umar

Ar nef نفع

Menfi

Olumsuz, eksi

Ar nefy نفی

Menfur

İğrenç, alçakça, bayağı

Ar nefret نفرت

Mengene

Sıkaç

Yun mángano μάγγανο

Menhus

Uğursuz

Ar nahs نخس

Meni

Ersuyu

Ar menî منی

Menkul

Taşınır

Ar nakl نقل

Menşe

Köken, kök

Ar neş'et نشٲت

Menşeli

Kökenli

Ar neşet نشأت

Mensubiyet

Üyelik

Ar nisbet نسبت

Mensucat

Dokumacılık

Ar nesc نسج

Mensup

Üye

Ar nisbet نسبت

Mera

Otlak, çayır

Ar marˁā مرعا

Meram

İstem, sıkıntı, sorun, çözgü

Ar marām مرام

Merasim

Tören

Ar marāsim مراسم

Mercii

Orun, kurum, yetkili, (Arapçadaki anlamı geri dönülen yer, sığınak, yuva)

Ar marciˁ مرجع

Merhale

Aşama

Ar marḥala(t) مرحلة

Merhamet

Acıma, sakınma, koruma,

Ar marḥama(t) مرحمة

Merkep

Eşek

Ar markab مركب

Merkez

Ortay, özek, odak

Ar markaz مَرْكَز

Mermi

Kurşun

Ar marmī مرمى

Mersiye

Sagu, sağu, ağıt

Ar marṯiya(t) مرثية

Mertebe

Basamak, aşama

Ar martaba(t) مرتبة

Mesafe

Ara, uzaklık, yol

Ar masāfa(t) مسافة

Mesai

Çalışma, iş süreci, iş sürevi

Ar masāˁī مساعى

Meşakkat

Güçlük, çetinlik, çile, tasa

Ar maşaḳḳa(t) مشقّة

Mesane

Siytoru

Ar maṯāna(t) مثانة

Mesane iltihabı

Siytoru yangısı

Ar maṯāna(t) مثانة

Mesela

Örneğin, sözgelimi

Ar maṯalā مثلا

Mesele

Sorun, soru, konu, sıkıntı, kaygı

Ar masˀala(t) مسألة

Mesh etmek

Sıvamak, ovmak, ovuşturmak, yağla ovmak

Ar masḥ مسح

Meşhur

Ünlü, tanınmış, bilinir, sanlı

Ar maşhūr مشهور

Mesih

1. Hz. İsa, kurtarıcı 2. Yağla ovulmuş olan

Ar masīḥ مسيح / Aram məşīḥā משיחא / İbr māşīḥa מָשִׁיחַ 1. yağla ovulmuş

Mesire

Gezintilik, kırlık

Ar masīra(t) مسيرة

Mesken

Ev, konut, oturulan ev, özel alan, özel yer

Ar maskan مَسْكَن

Meskun mahal

Konutsal alan, özel alan, oturulan ev, konut

Ar maskūn مسكون

Meslek

Uğraşı, iş, ilgi alanı, iş alanı, bölüm

Ar maslak مَسْلَك

Mesnet

Dayanak

Ar masnad مسند

Meşru

Yasal, geçerli, törel

Ar maşrūˁ مشروع

Meşrubat

İçecek(ler)

Ar maşrūbāt مشروبات

Meşruiyet

Yasallık, geçerlilik, töresellik

Ar maşrūˁ مشروع

Mesul

Sorumlu (Arapçada 1. kendisine soru sorulan kimse, 2. sorulan nen, soru, sorgu)

Ar masˀūl مسؤل

Mesuliyet

Sorumluluk

Ar masˀūl مسؤل

Mesut

Mutlu, sevinçli, ongun, coşkun, erinçli

Ar masˁūd مسعود

Metanet

Dayanık, vargılılık, istenç

Ar matāna(t) متانة

Meth etmek

Övmek, beğeni bildirmek

Ar madh مده

Methiye

Övgü, övme

Ar madh مده

Mevcudiyet

Varlık, bulunma

Ar mawcūd موجود

Mevcut

Var, bulunur

Ar mawcūd موجود

Mevduat

Yatırım, özakça

Ar mawdūˁ مودوع

Mevki

Konum, orun, yer, durum

Ar mawḳiˁ موقع

Mevkuf

Tutuklu

Ar mawḳūf موقوف

Mevkufhane

Tutukevi

Ar mawḳūf موقوف

Mevsim

Sürem; dönem, çağ

Ar mawsim مَوْسِم

Mevsimlik

Süremlik, dönemlik

Ar mawsim مَوْسِم

Mevta

Ölü (Arapçada çoğuldur: ölüler)

Ar mawtāˀ موتاء

Mevzu

Konu, alan, dal, ortaya konan, konmuş olan, tartışmanın konusu

Ar mawḍūˁ مَوْضُوع

Mevzuat

İşlerge, yönerge

Ar mawḍūˁāt موضوعات

Mevzubahis

Söz konusu, değinilen, konuşulan konu

Fa mawḍū-i baḥṯ موضو بحث

Meyil

Eğim, Eğilim, Yönelim, Eğiklik, İlgi, Akıntı

Ar mayl ميل

Meyilli

Eğimli, eğilimli

Ar mayl ميل

Meyletmek

Yönelmek

Ar mayl ميل

Meymenet

Uğur, olcay, ışık, kutluluk

Ar maymana(t) ميمنة

Meyyal

Eğilgen, yollu, istekli

Ar mayyāl ميّال

Mezar

Gömüt, sin, kurgan, korugan

Ar mazār مزار

Mezat

Açık artırma, yükseltme

Ar mazād مزاد

Mezbaha

Kesimevi

Ar maḏbaḥ مَذبح

Mezbele

Süprüntülük

Ar mazbala(t) مزبلة

Meziyet

Üstünlük, özellik, ayrıcalık, erdem

Ar mazīya(t) مزيّة

Mezraa

Çayırlık, tarla, ekenek, haymana, ekim ve dikim yapılan yer, tarla.

Ar mazraˁa(t) مزرعة

Miad

Süre, çağ

Ar maˁād مَعَاد

Mide

Kursak

Ar miˁda(t) مَِعْدة

Miğfer

Tulga, tolga

Ar miġfar مِغْفَر

Mihnet

Bun, sıkıntı, üzüntü

Ar miḥna(t) محنة

Mihrak

Odak

Ar miḥrāḳ محراق

Mihver

Eksen, dolay

Ar miḥwar مِحوَر

Miktar

Nicelik, oran, ölçü

Ar miḳdār مِقْدَار

Mikyas

Ölçek, ölçüm aracı

Ar miḳyās مقياس

Millet

Ulus, bodun, hun, kün (Arapçadaki anlamı: Bir töre, bir din ya da bir görüşe bağlı cemaat)

Ar milla(t) ملّةdin < Aram millā מִלָּה söz < Aram mālal, məlal מלל konuşmak, söylemek

Milletvekili / Mebus / Vekil

Saylav, salgut (Eskiden bir bölgeyi temsilen, Kağan’a, başkente gönderilen kişilere verilen san.

Ar wakīl وكيل

Milli

Ulusal, bodunsal, hunsal, künsel (Arapçadaki anlamı: Bir töre, bir din ya da bir görüşe bağlı cemaat)

Ar milla(t) ملّةdin < Aram millā מִלָּה söz < Aram mālal, məlal מלל konuşmak, söylemek

Milliyet

Ulus, ulusallık, boyluk, boy, Ulus, bodun, hun, kün (Arapçadaki anlamı: Bir töre, bir din ya da bir görüşe bağlı cemaat)

Ar milla(t) ملّةdin < Aram millā מִלָּה söz < Aram mālal, məlal מלל konuşmak, söylemek

Miraç

Göğe yükselme, Tanrı katına çıkma, göğelme (Arapçada 1. Merdiven 2. Hz Muhammed'in Receb ayının 27. gecesi gökyüzüne çıkması.)

Ar miˁrāc معراج

Miras

Kalıt, bırakıt, atalık

Ar mīrāṯ ميراث

Misafir

Konuk (Arapçada sefer yapan, yolcu)

Ar musāfir مسافر

Misafirhane

Konukevi

Ar musāfir مسافر

Misafirperver

Konuksever

Ar musāfir مسافر

Misak-ı Millî

Ulusal Ant, belgeye bağlanmış ant, sözleşme

Ar mīṯāḳ ميثاق

Misal

Örnek

Ar miṯāl مثال

Misil

Kat

Akadca maşālu benzeme

Miskin

Uyuşuk, mıymıntı, bezgin, bezmiş, uyuz, yoksul

Akadca muşkēnu avam tabakası mensubu, yoksul

Misli

Katı, katıyla

Akadca maşālu benzeme

Mizaç

Yaradılış, ıra

Ar mizāc مِزاج

Mizah

Gülmece, güldürü

Ar mizāḥ مزاح

Mıntaka

Bölge, yöre, alan (Arapçadaki anlamından çıkmıştır. Ar, tokalı kuşak, kemer

Ar minṭaḳa(t) منطقة

Mısra

Dize

Ar miṣrāˁ مصراع

Mızrak

Kargı, süngü

Ar mizrāḳ مزراق

Muaf

Bağımsız, bağışık, ilintisiz, erkin, özgür

Ar muˁāf معافٍ

Muallim

Bilimci, öğretmen

Ar muˁallim معلِِّم

Muallime

Bilimci, öğretmen

Ar muˁallim معلِِّم

Muamele

İşlem, davranış, edim

Ar muˁāmala(t) معاملة

Muamma

Belirsizlik, bilinmezlik

Ar muˁammā معمّا

Muaşaka

Sevileşme, karşılıklı sevi (aşk)

Ar muˁāşaḳa(t) معاشقة

Muasır

Çağdaş, çağcıl, uygar, gelişmiş, gelişkin

Ar muˁāṣir معاصر

Muavin

Yardımcı, danışman, eşlikçi

Ar muˁāwin معاوِن

Muayyen

Belirli, bilinen

Ar muˁayyan مُعَيَّن

Mübadele

Değişim

Ar bedel بدل

Mübalağa

Abartı, abartma

Ar bülûg بلوغ

Mübarek

Verimli, kutlu

Ar bereket برکت

Mücadele

Savaş, Savaşım, Uğraş, Çaba

Ar cedel جدل

Mücahit

İnanç savaşçısı

Ar cehdجهد

Mücavir

Komşu

Ar civar جوآر

Mücbir

Zorlayıcı

Ar cebr جبر

Mücehhez

Donanımlı

Ar cihâz جهآز

Mücella

Parlak

Ar

Mücerret

Soyut

Ar cilâ جلآ

Mucibince

Gereğince, gerektiği gibi

Ar mūcib موجب

Mucit

Buluşçu, kılgıcı

Ar mūcid مُوجِد

Mucize

Tansık, olağanüstü olay

Ar muˁciza(t) معجزة

Mücrim

Suçlu, suç işleyen

Ar cürm جرم

Müdafaa

Savunma, koruma

Ar def'دفع

Müdafi

Savunucu

Ar defcدفع

Müdahale

Karışma, Elatma, Arayagirme

Ar duhûl دخول

Müdavim

Gedikli, sürekçi (Arapça devam eden)

Ar devâm دوآم

Müddet

Süre, çağ, evre, dönem

Ar medd مد

Müderris

Öğretmen, eğitmen

Ar ders درس

Mudi

Yatırımcı, girişimci

Ar mūdiˁ مودع

Müdire

Kadın yönetici

Arapça mudīr مدير

Müdür

Yönetici, yönetmen, sorumlu

Arapça mudīr مدير

Müellif

Yazar

Ar müellef مولف

Müennes

Dişil, dişi, dilbilgisinde dişil ekler.

Ar mü'ennes مونث

Müesses

Kurulu, kurulmuş

Ar mü'esses مۇسس

Müessese

İşletme, kurum, kuruluş

Ar mü'esses مٶسس

Müessif

Üzücü, üzüntüye boğan, üzen

Ar esef اسف

Müessir

Dokunaklı, etkileyici, etki eden

eser اسر

Müessis

Kurucu

Ar esâs اسآس

Müeyyide

Yaptırım, güçlendirme, güçlendiren

Ar te'yid تٲیید

Mufassal

Ayrıntılı

Ar mufaṣṣal مفصّل

Müfessir

Yorumcu, açıklamacı

Ar fesr فسر

Müfettiş

Denetmen

Ar fetş فتش

Müflis

Batkın, batmış, batık

Ar iflâs افلآس

Müfredat

İçerge, Yönerge

Arapça mufradāt مفردات, afrada أفرد ayırdetti, ayrıştırdı

Müfret

Tek, bireysel, kişisel

Ar fard فَرْد

Müfrid

İleri giden, azan, abartan

Ar mufriṭ مفرط

Mugalata

Yanıltmaca, aldatmaca

Ar muġālaṭa(t) مغالطة

Mugayir

Aykırı, ters, karşıt

Ar muġāyir مغاير

Muğlak

Anlaşılmaz, çapraşık, belirsiz, saçma (Arapçada kilitli, kapalı)

Ar muġlaḳ مغلق

Muhabbet

Söyleşi, sevim, arkadaşlık, yoldaşlık

Ar maḥabba(t) محبّة

Muhaberat

İletişim, duyum, duyuşum, salıklaşma(lar)

Ar muχābarāt مخابرات

Muhabere

İletişim, duyum, duyuşum, salıklaşma, ulaklaşma

Ar muχābarāt مخابرات

Muhabir

Ulak, duyumcu, iletmen, iletişimci, duyman

Ar muχābir مُخابِر

Muhaceret

Göç, göç eden

Ar muhācara(t) مهاجرة

Muhacir

Göçmen

Ar muhācir مهاجر

Muhafaza

Koruma, kollama, saklama, sakınma

Ar muḥāfaẓa(t) محافظة

Muhafazakar

Bağnaz, yobaz, tutucu

Ar muḥafaḍa(t) محفضة muhafaza + Fa kār

Muhafız

Koruyucu, koruma, güvenlik görevlisi

Ar muḥāfiẓ محافظ

Muhakkak

Kesinlikle, kuşkusuz, yüzde yüz, kaçınılmaz

Ar muḥaḳḳaḳ مُحَقَّق

Muhakkik

Denetleyen, inceleyen, soruşturman, denetmen

Ar muḥaḳḳiḳ مُحَقِّق

Muharebe

Çatışma, çarpışma, vuruşma, savaşma

Ar muḥāraba(t) محاربة

Muharip

Savaşçı, vuruşkan, savaşkan

Ar muḥārib محارب

Muharrer

Yazılı, yazılmış

Ar muḥarrar محرَّر

Muharrir

Yazar, yazan

Ar muḥarrir محرِّر

Muhasebe

Saymanlık

Ar muḥāsaba(t) محاسبة

Muhasebeci

Sayman

Ar muḥāsaba(t) محاسبة

Muhasip

Sayman

Ar muḥāsaba(t) محاسبة

Muhayyile

Düşlem, imgelem, sanma, sanrı

Ar muχayyil مخيّل

Mühim

Önemli, değerli

Ar muhimm مُهِمّ

Mühimmat

Savaş gereçleri, savaşlık, donanım

Ar muhimmāt مُهِمَّات

Muhit

Çevre, ortam, dolay, yöre

Ar muḥibb مُحِبّ

Muhkem

Berk, korunuk, korunaklı, sağlam, sağlamlaştırılmış, kuşatan, kucaklayan, çevre

Ar muḥīṭ محيط

Mühlet

Önel, süre, dönem

Ar muhla(t) مُهْلة

Muhrip

Savaş gemisi

Ar muχrib مخرب

Muhtaç

Gereksir, gereksinimci, yoksul

Ar muḥtāc محتاج

Muhtar

Oba başkanı, yöre başkanı; özerk (muhtar vilayet: özerk il)

Ar muχtār مختار

Muhtariyet

Özerklik

Ar muχtār مختار

Muhtelif

Türlü, türlü türlü, ulamlı, değişik

Ar muχtalif مختلف

Muhtemel

Olası, olasılı, umulur, beklenen, beklenir

Ar muḥtamal م

Muhtemelen

Büyük olasılıkla, olasılıkla, umulur, umulan, beklenir, görünüşe bakılırsa

Ar muḥtamal م

Muhterem

Saygıdeğer, değerli, saygın

Ar muḥtaram محترَم

Muhteşem

Görkemli, görklü, ediz, ülgen

Ar muḥtaşim محتشِم

Muhteva

İçerik, kapsam

Ar muḥtawā محتوىَ

Muhteviyat

İçindekiler

Ar muḥtawā محتوىَ

Muhtıra

Anımsatma, bildirme, bildiri (askeri bildiri)

Ar muχṭir مخطر

Mukabele

Karşılık, ilişik

Ar muḳābala(t) مقابلة

Mukabil

Karşı, karşılık, ilişkin, dayalı olarak

Ar muḳābil مقابِل

Mukadder

Kaçınılmaz, kaçınılmaz olarak, yazgı

Ar muḳaddar مقدّر

Mukadderat

Alınyazısı, yazgı

Ar muḳaddar مقدّر

Mukaddes

Kutsal, ulu, yüce, Tanrısal, soylu, değer

Ar muḳaddas مقدّس

Mukaddime

Başlangıç, önsöz, giriş, açıklama, sunu

Ar muḳaddima(t) مقدّمة

Mükafat

Ödül

Ar mukāfā(t) مُكافاة

Mükaleme

Konuşma

Mukallit

Yansıcı, yansılayıcı

Ar muḳallid مقلّد

Mukavele

Sözleşme, bağıt

Ar muḳāwala(t) مقاولة

Mukavemet

Direniş, direnç, karşılık

Ar muḳāwama(t) مقاومة

Mukayese

Karşılaştırma

Ar muḳāyasa(t) مقايسة

Mükellef

Yükümlü, Sorumlu

Ar mukallaf مكلّف

Mükemmel

Eksiksiz, yetkin, olağanüstü, ediz, ülgen, görklü, görkemli

Ar mukammal مكمّل

Mükerrer

Yinel, yeniden yapılan, yinelenen

Ar mukarrar مكرّر

Muktebes

Alıntılanmış, alınmış

Ar ḳabasa قبس

Müktesebat

Kazanımlar

Ar muktasab مكتسب

Müktesep

Kazanılmış, elde edilmiş

Ar muktasab مكتسب

Mülahaza

İrdeleme, görüş

Ar mulāḥaẓa(t) ملاحظة

Mülakat

Görüşme, söyleşi, buluşma; işgörüşmesi

Ar mulāḳā(t) ملاقاة

Mülayim

Uysal, dingin, durgun

Ar mulāˀim ملائم

Mülazım

Teğmen

Ar mulāzim ملازم

Mülemma

Alaca, karma

mülemma' ~ ملمع

Mülhem

Esin, esin edilmiş, verilmiş

Ar mulham ملهم

Mülkiyet

İyelik, mal, tavar, nesne

Ar milk/mulk ملك +īya(t)

Mülteci

Sığınmacı

Ar multaci مُلْتَجٍ

Mülzem

Gerekli

Ar lāzim لازم

Mümin

İnançlı, inanan

Ar muˀmin مؤمن

Mümkün

Olanaklı, olabilir

Ar mumkin ممكن

Mümtaz

Ayrıcalıklı, seçkin, özel

Ar mumtāz ممتاز

Münacat

Yakarış

Ar munācā(t) مناجاة

Münafık

Sinsi, iki yüzlü, arabozucu

Ar munāfiḳ منافِق

Münakaşa

Atışma, çekişme, kavga, atışma

Ar munāḳaşa(t) مناقشة

Münasebet

İlişki, İlgi, ilişik, ilinti, neden, bağıntı

Ar munāsaba(t) مناسبة

Münasip

Uygun, ilgili, uyumlu, orantılı

Ar munāsib مناسِب

Münazara

Tartışma, yarışma, görüş tartışması

Ar munāẓara(t) مناظرة

Müneccim

Yıldızbilimci, gökbilimci

Ar munaccim منجّم

Münekkit

Eleştirmen

Ar munaḳḳid منقّد

Münevver

Aydın

Ar munawwar منوّر

Münferit

Tekil, bireysel, yalnız, ayrı

Ar munfarid منفرِد

Münharif

Çarpık, bozma, eğme

Ar ḥarrafa حرّف

Munis

Uysal, dingin, durgun

Ar mūnis مُونِس

Münkir

Yok sayan, yoksayımcı, karşı çıkan

Ar munkir منكر

Muntazam

Düzenli, düzgün, derlitoplu

Ar muntaẓam منتظَم

Müphem

Belirsiz, kuşkulu

Ar mubham مبهم

Müptela

Düşkün, bağımlı, tutkun

Ar mubtalāˀ مبتلا

Murabba

Dördül, dörtgen

Ar murabbaˁ مربَّع

Müracaat

Başvuru, danışım, danışma

Ar murācaˁa(t) مراجعة

Murakabe

Denet, denetleme

Ar murāḳaba(t) مراقبة

Murakıp

Denetçi

Ar murāḳib مراقب

Murdar

Pis, kötü, ölüt, ölü

Fa murdār مردار

Mürebbi

Eğitmen, eğitici

Ar murabbi ٍمربّ

Müreffeh

Gönençli, varlıklı, bay, erinçli

Ar muraffah مرفّه

Mürettebat

Çalışman, takım, çalışan

Ar murattab مرتّب

Mürettep

Düzenli

Ar murattab مرتّب

Mürettip

Dizmen, düzenleyen, ayarlayan

Ar murattib مرتّب

Mürettiphane

Dizgiyeri

Ar murattib مرتّب

Mürşit

Kılavuz, yol gösterici

Ar rüşd رشد

Mürteci

Gerici, yobaz

Ar rücû رجو

Müsabaka

Yarışma, karşılaşma

Ar sebk سبق

Müsabık

Yarışmacı, karşılaşmacı, yarışan

Ar sebk سبق

Müsadere

Elkoyma

Ar sadr صدر

Müşahede

Gözlem

Ar muşāhada(t) مشاهدة

Müşahede etmek

Gözlemlemek

Ar muşāhada(t) مشاهدة

Müşahhas

Somut

Ar muşaχχaṣ مُشَخَّص

Müsahhih

Düzeltmen

Ar muṣaḥḥiḥ مصحّح

Müşahit

Gözlemci

Ar muşāhid مشاهد

Müsait

Elverişli, uygun

Ar musāˁid مساعد

Müsamaha

Gözyumma

Ar sü'ud صعود

Müşavir

Danışman

Ar muşāwir مشاور

Müşavirlik

Danışmanlık

Ar muşāwir مشاور

Müsebbip

Neden, nedenci, sorumlu

Ar sebh سبح

Müselsel

Ardışık

Ar silsila(t) سلسلة

Müsennem

Tümsek

Ar silsile سلسله

Müşkül

Çetin, Güç, Engel, Güçlük

Ar muşkil مشكل

Müspet

Olumlu, uygun, olur

Ar sübût سبوت

Müsrif

Savurgan, tutumsuz

Ar musrif مسرِف

Müstacel

İvedi, tez, ivegen

Ar mustaˁcal مستعجل

Müstahak

Yaraşır, uygun, yerinde

Ar mustaḥaḳḳ مستحَقّ

Müstahsil

Üretici, üretilen, elde edilen

Ar mustaḥṣil مستحصِل

Müstehcen

Açıksaçık, çirkin, yakışıksız

Ar mustahcan مستهجن

Müstehlik

Tüketici

Ar mustahlik مستهلك

Müstehzi

Alaycı

Ar mustahzī مستهزي

Müşteki

Suçlayan (hukukta); yakınmacı, yakınan, sızlanan

Ar muştaki مشتكى

Müştemilat

Eklenti, eklentiler

Ar muştamal مشتمل

Müşterek

Ortak

Ar muştarak مشترك

Müşteri

Alıcı, alımcı, algan, alışverişçi

Ar muştari مُشْتَرٍ

Müsteşarlık

Bakan yardımcılığı, Bakan danışmanı

Ar mustaşār مستشار

Müstesna

Kural dışı; benzersiz; ayrık, ayral; dışında, ayrı

Ar mustaṯnā مستثنا

Müsteşrik

Doğubilimci

Ar mustaşriḳ مستشرق

Müstevli

Yayılıcı, yayılgan; salgın

Ar mustawli مستولٍ

Müsvedde

Karalama, taslak, ön çalışma

Ar musawwada(t) مُسَوَّدة

Mutaassıp

Yobaz, bağnaz, tutucu

Ar asab عصب

Mutabakat

Uyum, özdeşlik, anlaşma

Ar tıbk تبق

Mutabık

Uyumlu, özdeş, anlaşmış

Ar tıbk تبق

Mütalaa

Düşünme, Düşünce, Değerlendirme, görüş

Ar muṭālaˁa(t) مطالعة

Mütareke

Antlaşma, Bırakışma

Ar mutāraka(t) متاركة

Mutasarrıf-ı liva

Sancakbeyi

Ar sarf صرف+ Ar liva لوآ

Mutasavvıf

Tanrı yoldaşı, gizemci, gizemselci

A sûf صوف

Mutat

Alışılmış, alışılan, bilindiği gibi

Ar mutât مطآت

Müteaddit

Birçok

Ar mutaˁaddid متعدّد

Müteahhit

Bağıtçı, yüklenici

Ar mutaˁahhid متعهّد

Müteakiben

Ardından, sonrasına

Ar mutaˁāḳib متعاقب

Müteakip

Ardıl, sonrası, ardından gelen

Ar mutaˁāḳib متعاقب

Muteber

Saygın, geçerli, önemli

Ar muˁtabar معتبر

Mütebessim

Güleç

Ar mutabassim متبسّم

Mütecanis

Türdeş

Ar mutacānis متجانس

Mütedeyyin

İnançlı

Ar mutadayyin متديّن

Mutedil

Ilımlı, ılıman

Ar ubûr ٱبور

Müteessir

Etilenen, üzülen, etkilenmek, üzülmek, etkilenmiş, üzülmüş

Ar mutaˀaṯṯir متأثّر

Mütefekkir

Düşünür

Ar fikr فکر

Mütehammil

Dayanıklı, dayanımlı

Ar hâmî حآمی

Mütehassis

Duygulanmak, duygulandırmak, duygulu

Ar his حیس

Mütehassıs

Uzman

Ar husûs حصوص

Mütekabil

Karşı

Ar kabl قبل

Mütekarip

Yakınsak

Ar kurb قرب

Mütekasif

Koyulaşmış, yoğunlaşmış

Ar kesif کسف

Mütekasil

Üşengeç, eringeç

Ar kesel کسل

Mütemadiyen

Sürekli

Ar temâdî تمآدی

Mütemayil

Eğilimli

Ar meyl میل

Mütenahi

Sonlanma

Ar nihayet نحایت

Mütenasip

Orantılı, uyumlu

Ar nisbet نسبت

Müteradif

Ardışık, art arda gelen, birbirini izleyen.

Ar mutarādif مترادف

Mütercim

Çevirmen, dilmeç

Ar ridf ردف

Müteşebbis

Girişimci

Ar mutaşabbiṯ متشبّث

Müteşekkil

Oluşmuş

Ar şebes شبس

Mütevazi

1. Koşut (paralel) 2. Eskimiş

Ar mütevazi

Mütevazı

Alçakgönüllü, gösterişsiz

Ar vâz وآز

Mütezayit

Artan

Ar ziyâde زیآده

Müthiş

Görkemli, olağanüstü; korkunç, ediz

Ar dehşet دهشت

Mutlak

Salt, saltık, yalın, öz

Ar mutlak مطلق

Mutlak ekseriyet

Salt çoğunluk

Ar mutlak مطلق+Ar ekserî ٲکثری

Mutlaka

Kesinlikle, kuşkusuz, yüzdeyüz

Ar mutlak مطلق

Mutlakiyet

Saltçılık, yalıncılık, tekelcilik

Ar mutlak مطلق

Muttali

Öğrenmiş, bilir, bilgili, eğitilmiş

Ar tulû طلو

Müttefik

Bağdaşık, bağlaşık, ortak, birleşik

Ar vefk وفق

Müttehit

Birleşik

Ar vahdet وحدت

Muvaffak

Başarılı

Ar vefk وفق

Muvaffakiyet

Başarı

Ar vefk وفق

Muvafık

Uygun

Ar vefk وفق

Muvakkat

Geçici, örel, şimdilik

Ar vakt وقت

Muvazene

Denge, dengeleme

Ar vezn وزن

Muvazzaf

Görevli, yükümlü, etkin görevli, çalışır, görevde

Ar vazîfe وظیفه

Muzaffer

Üstün, utkulu, yenmiş, yengici, kapgan, kazanan

Ar zafer ضفر

Müzakere

Değerlendirme, görüşme

Ar zikr ذکر

Müzayede

Açık artırma

Ar ziyade زیآده

Müzekker

Eril

Ar zikr زکر

Müzeyyel

Ekli

Ar zeyl ذیل

Muzip

Şakacı, takılgan, haylaz

Ar muzib موزب

Muzır

Yararsız, yaramaz, şakacı, haylaz

Ar özr عزر

Müzmin

Süreğen

Ar müzmin مزمن

Nadir

Seyrek

Ar nādir نادر

Nadiren

Seyrekçe, tektük

Ar nedret ندرت

Nafaka

Geçimlik, geçindirme, katkı

Ar nafaḳa(t) نَفَقَة

Nafile

Boşuna, boşyere, yararsız, yaramaz, çoksal

Ar nefk نفق

Nağme

Ezgi

Ar nağme نغمه

Nah

İşte; nanay, yok

Ar

Nahif

Cılız

Ar nehâfet نحآفت

Nahiye

Bucak

Ar nâhiye نآحیه

Nakil

Aktarım, iletim, taşıma, taşıt aracı, taşıt

Ar nakl نقل

Nakıs

Eksik

Ar nakîs نقیص

Nakkaş

Bezekçi, işlemeci

Ar nakş نقش

Nakletmek

Aktarmak, iletmek, taşıma, taşımacılık

Ar nakl نقل

Nakşetmek

İşlemek, iz bırakmak

Ar nakş نقش

Nal

Takav

Ar na'l نعل

Nalbant

Takavcı

Ar na'l نعل+ Fa bend بند

Nalın

Terlik, [Takunya (Yunanca takúnion τακούνιον)]

Ar na'leyn نآلین

Nalıncı

Terlikçi, [Takunyacı (Yunanca takúnion τακούνιον)]

Ar na'leyn نآلین

Namus

Ar, uvut, töre; namuslu: arlı, uvutlu, apak, töreli

Ar nâmûs نآموس

Nane

Narpız

Ar na'na'نآنه

Narenciye

Turunçgiller

Fa narenc نآرنج

Nasihat

Arapça, öğütlemek, öğüt vermek

Ar nush نصح

Nasip

Yazgı, kazanç, kutpay, tinge

Ar nasîb نصیب

Natık

Söylevci, konuşan, söylev veren

Ar nutk نطق

Natıka

Söylevsellik, konuşma yeteneği

Ar nutk نطق

Nazar

Bakış, göz

Ar nazar نضر

Nazaran

Göre, bakarak

Ar nazar نضر

Nazari

Kuramsal, göreceli

Ar nazar نضر

Nazariyat

Kuramlar

Ar nazar نضر

Nazariye

Kuram

Ar nazar نضر

Nazariyeci

Kuramcı

Ar nazar نضر

Nazarında

Gözünde

Ar nazar نضر

Nazil olmak

İnmek, inen, indirilen, Tanrı'dan gelen.

Ar nüzûl نزول

Nazire

Karşılık, gösteriş, birine karşı özel olarak yapılan eylem/iş

Ar nazar نضر

Nazır

Bakan

Ar nazar نضر

Nebat

Bitki, yerden biten nen

Ar nebât نبآت

Nebatî

Bitkisel

Ar nebât نبآت

Nebi

Elçi, yalvaç, Tanrıelçisi

Ar nebî نبی

Nebze

Az, çok küçük ve önemsiz parça, ufaklık, kırıntı

Ar nebze نبذه

Necabet

Soyluluk

Ar necîb نجیب

Necaset

Pislik, bulaşma, bulaşıklık

Ar necîs نجیس

Necat

Kurtuluş, kurtulma, erinç

Ar necât نجآت

Neccar / marangoz / dülger

Doğramacı

Ar necr نجر

Necdet

Yiğitlik, baturluk

Ar necd نجد

Necip

Soylu

Ar necîb نجیب

Nedamet

Yerinme, ildimlik

Ar nedm ندم

Nefer

Birey, süer, er, çeri, savaşçı, savaşman

Ar nefer نفر

Nefer / neferat

Er, savaşçı

Ar nafar نفر

Nefes

Soluk

Ar nefes نفس

Nefret

İğrenme, tiksinme

Ar nefr نفر

Nehir

Irmak

Ar nehr نهر

Nekahet

Sayrılık ertesi, iyileşme süreci

Ar nekâhet نقآهت

Nema

Ürem, artım, artış, getiri, kazanç

Ar nemâ نمآ

Nemalanmak

Beslenmek

Ar nemâ نمآ

Nesep

Soy

Ar neseb نسب

Nesib

Soylu

Ar neseb نسب

Nesiç

Doku

Ar nesc نسج

Nesil

Kuşak

Ar nesl نسل

Neşir

Yayım

Ar neşr نشر

Neşriyat

Yayın

Ar neşr نشر

Nessab

Soybilimci

Ar neseb نسب

Netice

Son, sonuç

Ar netîce نتیجه

Nevale

Azık, yolluk, atıştırmalık

Ar nevâl نوآل

Nevi

Tür, ulam, çeşit

Ar nev نوه

Nezaket

İncelik, taylanlık

Fa nâzük نزوک

Nezaret

Gözetim, denetim

Ar nazar نضر

Nezdinde

Yanında, katında

Fa nezd نزد

Nezih

Seçkin, nitelikli, özel, değerli

Ar nezh نزه

Nezle

Dumağı

Ar nezle نزله

Nida

Ses, ün, çağırma, bağırma, seslenme; ünlem

Ar nidâ نداء

Nihai

Son, sonuncu, son aşama, bitiş

Ar nihayet نهآیت

Nihayet

Son, sonunda

Ar nihai نهآیت

Nikah, izdivaç

Evlenme

Ar nikâh نکآح

Nisbi

Oransal, bağıl, göreli, göreceli

Ar nisbet نسبت

Nispet

Oran, ilinti, ilgili olma, uyma, orantılı olma; ilgi, ilişki, orantı

Ar nisbet نسبت

Nispeten

Oranla, biraz

Ar nisbet نسبت

Niyetlenmek

Tasarlamak

Ar niyyet نیت

Nizam

Düzen

Ar nizâm نظآم

Nizami

Düzenli

Ar nizâm نظآم

Nizamname

Tüzük, yönetmelik, yönerge

Ar nizam نظآم + Fa nâme نآمه

Nöbet

Keşik (Moğ.), dönce

Ar nevbet نوبت

Noksan

Eksik

Ar noksân نقصآن

Noksanlık

Eksiklik

Ar noksân نقصآن

Nokta

Benek, yuv, odak

Ar nokta نقطآ

Nüfuz

Etki, etkinlik, sinme, dayatma

Ar nüfûz نفوذ

Nüks

Depreşmek, Yinelemek, Yinelenmek

Ar nüks نکس

Nur

Aydınlık, ışık, parıltı; gösteriş, albeni

Ar nûr نور

Nutuk

Söylev

Ar nutuk نطق

Örf

1. Töre, gelenek, yasa 2. Bilgi, öğrenilen nenler, 3. yükselti, tümsek, 4. yele

Ar urf عرف

Örfi

1. Törel, geleneksel, yasal 2. Bilgisel, bilgice, öğrenilen nenler

Ar urf عرف

Öşür

Ondalık, üründen alınan onda bir vergi

Ar uşr عشر

Rab

Tengri, Tanrı, Yaratan, Yaratıcı, Çalab, Kutay (hüda)

Ar Rabb رب.

Rabbanî

Tanrısal

Ar Rabb رب

Rabbena

Tanrımız, yaradan

Ar Rabb رب

Rabıta

Bağ, ilgi, ilinti

Ar rabt ربت

Radde

Kerte, kerti, iz, çentik, aşama, boyut

Ar redd راد

Raf

Terek, sergen

Ar raff رفّ

Rağbet

İstek, beğeni

Ar rağbet رغبت

Rağmen

Karşın

Ar raġman رعماً

Rahman

Esirgeyici, esirgeme, sevme, acıma, merhamet etme, bağışlama

İbr/Aram #rχm רחמ

Rahmet

Esirgeme, yağmur

Ar raḥma(t) رحمة

Rakam

San (DLT), sayıt

Ar raḳam رَقَم

Rakım

Yükselti

Ar rāḳim راقم

Rakkas

1. Sarkaç 2. köçek, biyci (dansçı)

Ar raḳḳāṣ رقّاص

Raks

Biy, kırın

Ar raḳṣ رقص

Raptiye

İleç

Ar rabṭ bağlama

Rasat

Gözlem

Ar raṣad رصد

Rasathane

Gözlemevi

Ar raṣad رصد+hane

Rayiç

Geçerdeğer, eder

Ar rāˀic رائج

Rayiha

Koku

Ar rāˀiḥa(t) رائحة

Recmetmek

Taşlamak, taşa tutmak

Refah

Gönenç, dirlik, gelişmişlik, erinç

Ar rafāh رفاه

Refakat

Eşlik, yoldaşlık

Ar rafāḳa(t) رفاقة

Rehber

Kılavuz

Fa rahbar رهبر

Rehin

Tutu, tutsak, bağlı, tutuklu

Ar rahn رهن

Rehine

Tutu, tutsak, bağlı, tutuklu

Ar rahn رهن

Reis

Baş, başçı, başkan, önder, öncü, yolbaşçı

Ar raˀīs رئيس

Remiz

Simge

Resim

Bediz, çizim, tasar

İbr rāşam

Reşit

Yetişkin, doğru yolda olan, olgun

Ar raşīd رشيد

Resmî

Kamusal, tüzel

İbr rāşam

Ressam

Bedizci, bedizmen, çizer

Ar rassām رَسّام

Resul

Elçi, yalvaç, Tanrıelçisi

Ar rasūl رسول

Revaç

Sürüm, geçerlik

Rey

Oy

Ar raˀy رَأَى

Risalet

Elçilik, yalvaçlık, Tanrı elçiliği

Rivayet

Söylenti, dedikodu, uydurma, karalama

Ar riwāya(t) رواية

Riya

İkiyüzlülük

Ar riyāˀ رياء

Riyakar

İkiyüzlü

Ar riyāˀ رياء

Riyaset

Başkanlık, önderlik, başçılık, başbuğluk

Ar riˀāsa(t) رئاسة

Riyaziye

1.İşlembilim 2. Düzen, öğreti düzeni

Ar riyāḍīya(t) رياضيّة

Rubai

Dörtlü, dörtlük

Ar rubāˁī رباعى

Rüçhan

Öncelik, önce, baş, önemli, birinci

Ar rucḥān رجحان

Rücû etmek

Caymak, çevrilmek, yönelmek, dönmek, dönüşmek

Ar rucūˁ رُجوع

Ruh

Tin

İbr raoḥ

Rumuz

Takma ad, ayama; simge

Ar rumūz رُمُوز

Rüşt

Erginlik, yetişkinlik, olgunluk, yetkinlik

Ar ruşd رُشْد

Rüştiye mektebi

Ortaokul

Ar ruşd رُشْد

Rüşvet

Urunç

Ar rişwa(t) رِشْوة

Rutubet

Teril, yaş, yaşlık, ıslak, ıslaç (nem Farsçadır)

Ar ruṭūba(t) رطوبة

Rüya

Düş, umut, sayık, beklenti, istek

Ar ruˀyāˀ رؤيا

Rüya tabirleri

Düş yorumları

Ar ruˀyāˀ رؤيا

Saat

Eski Türkçede çak 2 saat demektir, oğur ise saat.

Ar sāˁa(t) ساعة

Saba

Esinti, yel

Ar ṣabāˀ صباء

Sabah

Erte, gündüz, kuşluk

Ar ṣabāḥ صباح

Sabit

Durağan, duruk, kıpırtısız, kanıtlanmış; kesin, açık, belli

Ar ṯābit ثابت

Sabır

Dayanç, çıdam, dayanma, katlanma, direnme

Ar ṣabr صبر

Sabırlı

Dayançlı, çıdamlı

Ar ṣabr صبر

Sadakat

Bağlılık

Ar ṣadāḳa(t) صداقة

Sadaret

1. Başbakanlık 2. Saygınlık ve öncelik (protokolde)

Ar ṣadāra(t) صدارة

Sadece

Yalnızca, yalınca, ancak

Fa sāda ساده

Sadede gelmek

Öze gelmek, konuya dönmek, odaklanmak

Aram ṣdd צדד

Sadık

Bağlı, düşkün, izinde

Ar ṣādiḳ صادق

Sadrazam

1. göğüs, 2. bir şeyin başı, suyun kaynağı, önder + Ar aˁẓam أعظم en yüce, çok büyük 3. Başbakan

Ar ṣadr صدر

Saf

Katışıksız, bön, duru, yalın, özlü

Ar ṣāfi, sāf صَافٍ

Saf kan

Arı kan

Ar ṣāfi, sāf صَافٍ +kan

Saf tutmak

Dizilmek, sıralanmak

Ar ṣāfi, sāf صَافٍ

Safahat

Evreler, aşamalar

Ar ṣafaḥāt صَفَحَات

Safha

Evre, aşama

Ar ṣafḥa(t) صفحة

Safra

Öd

Ar ṣafrāˀ صفراء

Safra kesesi

Öd kesesi

Ar ṣafrāˀ صفراء

Saha

Alan, yer, bölge

Ar sāḥa(t) ساحة

Şahadet

Tanıklık, tanık olma, Allah yolunda ölme (ve buna tanıklık etme)

Ar şahāda(t) شَهادة

Sahaf

Betikçi, eski betikevi

Ar ṣaḥḥāf صحّاف

Sahi

Gerçekten, sağ, sağlam, sağlıklı, gerçek

Ar ṣaḥīḥ صحيح

Sahici

Gerçek, gerçekçi, doğru

Ar ṣaḥīḥ صحيح

Sahih

Sağlam, gerçek

Ar ṣaḥīḥ صحيح

Sahil

Kıyı, kumsal

Ar sāḥil ساحل

Sahip

1. İye 2. arkadaş, yoldaş

Ar ṣāḥib صاحب

Sahip çıkmak

İye çıkmak, korumak, kollamak

Ar ṣāḥib صاحب

Şahıs

Kişi, birey, yalnık

Ar şaχṣ شَخْص

Sahra

Ova, çöl

Ar ṣaḥrāˀ صحراء

Sahur

Erlik (İllik-yerel ağızlarda)

Ar saḥūr سَحُور seher zamanı yemeği

Saik

İtki, güdü, güdüleyen ve yönlendiren neden, istek

Ar sāˀiḳ سائق

Saika

Yıldırım

Ar sāˀiḳ سائق

Sair

Öbür, diğer, öteki

Ar sāˀir سائر

Sakat

Sökel, engelli (Arapçada düşük, döküntü, hor)

Ar saḳaṭ سَقَط

Sakin

Dingin, durgun, abınak, avunuk, avunmuş, algur

Ar sākin ساكن

Salise

Oğurçak

Ar ṯāliṯa(t) ثالثة

Saltanat

Kağanlık, önderlik, erklik, yönetme, yönetim

Ar salṭana(t) سلطنة (sultanlık etme)

Şalvar

Tuman

Samimi

İçten, yalın, yapmacıksız, aygan, burul, içgin

Ar ṣamīmī صميمى

Sanayi

Uran, işleyim

Saniye

Oğurdak

Ar ṯāniya(t) ثانية

Sarfiyat

Gider, tüketim

Ar ṣarf صرف

Sari

Bulaşıcı, bulaşkan, akıcı

Ar sāri ٍسارٍ

Şark

Doğu

Akad şarḳu kan

Şarkiyat

Doğubilim

Akad şarḳu kan

Şart

Koşul

Ar şarṭ شرط

Şartname

Koşul belgesi

Ar şarṭ شرط+name

Şaşaa

Parıltı, gösteriş, albeni, parlama, ışıltı

Ar şaˁşaˁa(t) شعشعة

Satıh

Yüzey, görünen, alan, düzlem, yassı, yatay, düz

Ar saṭḥ سطح

Şeamet

Uğursuzluk

Ar şiˀāma(t) شىٔامة

Sebat

Direşim, dayanma, dayanım

Ar ṯabāt ثبات

Şebeke

Örgüt, ağ

Ar şabaka(t) شبكة

Sebep

1.Neden, 2. ip, urgan, 3. yol, yolak (rota) araç, 4. gerekçe

Ar sabab سبب

Seccade

Yükünçlük (Karahanlılar döneminde namaz: yükünç)

Ar saccāda(t) سجّادة

Şecere

Soyağacı

Ar şacara(t) شَجَرَة

Seciye

Ira, özyapı, kişilik

Ar sacīya(t) سجية

Seda

Ses, ün

Ar ṣadāˀ صَدَاء

Sedalı

Sesli, ünlü

Ar ṣadāˀ صَدَاء

Sedasız

Sessiz, ünsüz

Ar ṣadāˀ صَدَاء

Sefalet

Yoksulluk, yoksunluk, yokluk

Akadca şapālu alt, aşağı

Sefaret

Büyükelçilik, elçilik

Ar safīr سفير elçi

Sefarethane

Büyükelçilik, elçilik

Ar safīr سفير elçilik

Sefer

Yolculuk, akın, kez

Ar safar سَفَر

Sefer tası

Aştası

Ar safar سَفَر+tas

Seferber

İşbirlikçi, ayaklanıcı, ayaklanmış, yola koyulmuş, dayanışmacı

Ar safar سَفَر+ber (Türkçe bar/var> Farsçaya ber olarak geçmiştir.)

Şeffaf

Saydam; çok ince ve ışık geçiren kumaş, tül)

Ar şaffāf شفّاف

Sefil

Yoksul, yoksun, bitik, yıkık; alçak, arsız

Ar safīl/safil سَفِيل/سَفِل

Sefir

Büyükelçi, elçi

Ar safīr سفير

Şefkat

Sevecenlik, sevgi, sevgin, sevginlik

Ar şafḳa(t) شَفْقة

Seher

Erte, tan, tansal, gün doğumu, gün ağarması

Aram şaḥar שַׁחַר a.a. ≈ Akadca şēru

Sehim

Üleş, bölüşme, pay

Ar

Şekil

Biçim, taslak, yordam

Aram şaklīl/şiklīl שכלל

Selamet

Esenlik, erinç, dirlik

Ar salāma(t) سلامة

Selef

Eski Türkçede önel, öncel, önçek; halef-selef: öncel-arkın

Ar salaf سلف

Sema

1. üst, yüksek, en üstte olan, 2. çatı, tavan, ayakkabının üst kısmı 3. gökyüzü, gök

Ar samāˀسماء .

Semavi

Göksel, gökçül

Ar samāˀسماء .

Sene

Yıl

Aram şənī שְׁנִי ≈ İbr şānāh

Senet

Belgit, antlık

Ar sanad سند

Seng

Taş

Fa sang سنگ taş

Şer

Kötülük

Ar şarr شرّ

Şerait

Koşullar

Ar şarāˀiṭ شَرَائِط

Serap

Ilgım, salgım, düş, sanrı, sanı

Arapça sarāb

Şerh

Çekince, irdeleme

Ar şarḥ شَرْح

Servet

Varlık, bolluk, baylık, kazanç

Ar ṯarwa(t) ثروة

Sevk

Güdüm, gönderme, yollama

Ar sawḳ سوق

Sevkiyat

Gönderim, yollama

Ar sawḳ سوق

Seyahat

Gezi, dolaşı

Ar siyāḥa(t) سياحة

Seyir

Yolculuk, gidiş, izleme

Ar sayr سير

Seyirci

İzleyici

Ar sayr سير

Seylan

Akama, akım

Ar

Seylanî

Akımtaşı

Ar

Şeytan

Şumnu, albız, yek, yik, caytgan, çak (söylencelerde geçer)

İbranice şāṭān

Seyyah

Gezgin, gezmen

Ar sayyāḥ سيّاح

Seyyar

Gezer, gezici, taşınır, taşınabilir

Ar sayyār سيّار

Seyyare

Gezegen

Ar sayyāra(t) سيّارة

Şiar

Belgi, üzerinde anlaşılan, ilke, uzlaşı, yol andı

Ar şiˁār شِعار

Şifa

Onma, erinç, iyleşim, sağlık, esenlik, dirlik

Ar şifāˀ شفاء

Şifahi

Sözel, sözlü, yazılı olmayan, sağlam olmayan, dayanaksız

Arapça şifāhī شفاهاً

Sihir

Büyü

Akad sāχiru büyücü

Şiir

Yır, koşuk

Ar şiˁr شِعْر

Şikayet

Yakınma, sızlanma

Ar şikāya(t) شكاية

Şikayetname

Yakınmalık

Ar şikāya(t) شكاية

Silah

Pusat, salum, sançı, taga, tolum, yarağ

Aram şəlaḥ שלח göndermek, fırlatmak

Sima

Bet, yüz

Ar sīmā/sīma(t) سيما/سيمة

Simaen

Betçe, yüz olarak, yüzeysel olarak

Ar sīmā/sīma(t) سيما/سيمة

Şimal

Kuzey

Akad şumēlu

Simsar

Aracı

Ar simsār سمسار

Sîret

Yaradılış, yaşam öyküsü

Ar sīra(t) سِيرة

Sıbyan / sübyan

Çocuklar, küçükler (çoğul) / Tekili sabi sözcüğüdür.

Ar ṣubyān صبيان

Sıfır

Kof, boş, yok

Sans śūnya शून्य hiç, Arapça Ar ṣifr صفر üzerinden batıya taşınmıştır.

Sıhhat

Sağlık, esenlik, erinç

Ar ṣiḥḥa(t) صحّة

Sıhhi imdat

Sağlık çağrı

Ar ṣiḥḥa(t) صحّة

Sınıf

Öğrenek, katman, bölüm

EYun synaphḗ συναφή bir araya gelme

Sırf

Salt, yalnızca, ancak

Akadca ṣarāpu, Aramice ṣāraph צרפ

Sohbet

Söyleşi, aytış

Sual

Soru

Ar suˀāl سؤال

Sükunet

Suskunluk

Ar *sukūna(t) سكونة

Sükut

Susku, susma, suskunluk, dinginlik

Ar sukūt سكوت

Sulh

Barış

Ar ṣulḥ صلح

Sulhen

Barışla

Ar ṣulḥ صلح

Sulhname

Barış belgesi, ant

Ar ṣulḥ صلح

Şümûl

Kapsam, kucaklama, kapsama

Ar şumūl شُمول

Suni

Yapay

Ar ṣunˁī صنعى

Şüphe

Kuşku, belirsizlik, kuşkulu olma

Ar şubha(t) شُبْهة

Sûr / sur

1.Boru, boynuz, av borusu 2. savunma duvarı, sur 3. Kıyamette üflenecek boru

Ar ṣūr صور

Surat

Bet, yüz

Ar ṣūra(t) صورة

Suret

Kılık, dışyüz, betim, özdeş, görüntü, imge

Ar ṣūra(t) صورة

Süreyya

Ülker takım yıldızı

Ar ṯurayyā ثريّا

Şuur

Bilinç

Ar şuˁūr شُعُور

Şuuraltı

Bilinçaltı

Ar şuˁūr شُعُور

Şuurlu

Bilinçli

Ar şuˁūr شُعُور

T.B.M.M.

Türkiye Kamutayı

Türkiye Kamutayı

T.C.

Türkiye Kamuerki

Türkiye Kamuerki

Taahhüt

Bağıt, söz, ant, üstlenme

Ar taˁahhud تعهّد

Taarruz

Saldırı, akın, çarpışma, vuruşma, savaş

Ar taˁarruḍ تعرّض

Taassup

Yobazlık, bağnazlık

Ar taˁaṣṣub تعصُّب

Tababet

Sagunluk, sağaltmanlık, otamanlık

Ar ṭibāba(t) طبابة

Tabaka

Katman, düzey, düzlem

Ar ṭabaḳa(t) طبقة

Tabakhane

Sepievi, derievi

Ar dabbāġ دبّاغ+hane

Tabiat

Doğa, yaradılış

Ar ṭabīˁa(t) طبيعة

Tabii

Doğal

Ar ṭabīˁī طبيعى

Tabip

Sagun, atasagun, sağaltman

Ar ṭabīb طبيب

Tabir

Deyiş, Anlatım, Yorum, Deyim, Nitem, Terim

Ar taˁbīr تعبير

Tabya

Sencer, ordu dizme, akın tasarısı

Ar taˁbīya(t) تعبية

Tacir

Satman, saktan, tecimen

Aram tagārā/taggārā תגרא

Tadilat

Değişiklik, düzeltme

Ar taˁdīl تعديل

Tafsilat

Ayrıntılar, bölümlendirme, ayrıntılandırma, ayrıntı

Ar tafṣīlāt تفصيلات

Tahakküm

Baskı

Ar taḥakkum تحكّم

Tahammül

Dayanım, dayanma, katlanma

Ar taḥammul تحمّل

Tahassür

Özleyiş

Ar

Tahavvül

Dönüşüm, değişim, başkalaşım, dönüştürme

Ar taḥawwul تحوّل

Tahkik

Soruşturma, inceleme, doğrulama, doğruluk, gerçeklik

Ar taḥḳīḳ تحقيق

Tahkir

Aşağılama

Ar taḥḳīr تحقير

Tahlil

Çözümleme, çözme, inceleme

Ar taḥlīl تحليل

Tahmin

Sanma, umma, bekleme, beklenti, yaklaşık umu

Ar taχmīn تخمين

Tahmini

Yaklaşık, sanılan, umulan, beklenen

Ar taχmīn تخمين

Tahmis

Beşleme, beşe katlama, beşe bölme

Ar taχmīs تخميس

Tahrif

Değiştirme, bozma, eğme, çarpıtma

Ar taḥrīf تحريف

Tahrik

Kışkırtma, birini geçirme, dürtme, yönlendirme

Ar taḥrīk تحريك

Tahrip

Yıkım, yok etme

Ar taχrīb تخريب

Tahripkar

Yıkıcı

Ar taχrīb تخريب

Tahsil

Öğrenim

Ar taḥṣīl تحصيل 1. ürün veya gelir elde etme, 2. eğitim alma

Tahsilat

Alma, toplama, alımlama

Ar taḥṣīl تحصيل 1. ürün veya gelir elde etme, 2. eğitim alma

Tahsis

Ayırmak

Ar taχṣīṣ تخصيص

Tahsisat

Ödenek

Ar taχṣīṣ تخصيص

Tahvil

Döngü, döndürme, dönüştürme, değiştirme

Ar taḥwīl تحويل

Taife

Takım

Ar ṭāˀifa(t) طائفة

Takas

Değiştokuş

Ar taḳāṣṣ تقاصّ

Takat

Güç

Ar ṭāḳa(t) طاقة

Takdim

Sunuş, sunma, törenle sunma

Ar taḳdīm تقديم

Takdir

Kutlama, saygı duyma, onama; Takdir belgesi: Üstün başarı belgesi

Ar taḳdīr تقدير

Takibat

Kovuşturma

Ar taˁḳīb تعقيب

Takip

İzlemek

Ar taˁḳīb تعقيب

Takipçi

İzlemci, Udar (Eski Türkçede 1. Takipçi, peşini bırakmayan, kovalayan 2. Yener, galip gelir

Ar taˁḳīb تعقيب

Taklit

Yansı, ediş, edim

Ar taḳlīd تقليد

Takriben

Yaklaşık

Ar taḳrīban تقريباً

Takrir

Önerge

Ar taḳrīr تقرير

Taksim

Bölme, üleştirme, dağıtma; geçki, doğaçlama (müzikte)

Ar taḳsīm تقسيم

Taksirat

Suçlar

Ar taḳṣīr تقصير

Takvim

Güngen, yim, günleç

Ar taḳwīm تقويم

Talâk

Boşama

Ar ṭalāḳ طلاق

Talebe

Öğrenci

Ar ṭalaba(t) طلبة

Talep

İstem, İstek

Ar ṭalab طَلَب

Tali

Yan , yan yol, arkadan gelen, izleyen

Ar tālī تالٍ

Talimat

Yönerge, alıştırma, eğitme, donatma

Ar taˁlīm تعليم

Talip

İstemci, isteyen

Ar ṭālib طالب

Tam

Tüm, bütün, bitmiş

Ar tāmm تامّ

Tamah

Aç gözlülük, doymazlık, yetinmezlik, göz koyma

Ar ṭamaˁ طَمَع

Tamam

Bütün, bitmiş, peki, olur

Ar tamām تمام

Tamamen

Bütünüyle, Bütünden, Tümüyle

Ar tamām تمام

Tamim

Genelge, genelleştirme, kamuya yayam, duyurma

Ar taˁmīm تعميم

Tamir

Onarım, onarma, bakım

Ar taˁmīr تعمير

Tamirci

Onarman

Ar taˁmīr تعمير

Tamirhane

Onarımevi

Ar taˁmīr تعمير

Tanzim

Düzenli, düzgün, düzenleme, düzene koyma

Ar tanẓīm تنظيم

Tanzim etmek

Düzenli, düzgün, düzenleme, düzene koyma

Ar tanẓīm تنظيم

Taraf

Yan, yön, yarı, bölüm, soy

Ar ṭaraf طرف

Tarif

Tanım, anlatım, betim

Ar taˁrīf تعريف

Tariz

İğneleme, taşlama, dolaylı konuşma, üstü kapalı olarak kötü söz söyleme

Ar taˁrīḍ تعريض

Tarumar

Darmadağın

Fa tār u mār تار و مار

Tas

Çanak

Ar ṭās طاس

Tasallut

Sarkıntılık, sataşma

Ar tasalluṭ تسلّط

Tasannu

Yapmacık

Ar

Tasarruf

Birikim, iyelik, yönetim, kullanma

Ar taṣarruf تصرّف

Tasavvuf

Gizemcilik, gizemselcilik, ermişlik, (sufi yolu)

Ar taṣawwuf تصوّف

Tasavvur

Tasarım, imgelem, düşleme, düşünme

Ar taṣawwur تصوُّر

Tasdik

Onay, onaylama, doğrulama, doğruluğunu onama

Ar taṣdīḳ تصديق

Tashih

Düzeltme, düzeltim, sağlama

Ar taṣḥīḥ تصحيح

Tasrif

Çekimleme (dilbilgisi), döndürme, dönüştürme

Ar taṣrīf تصريف

Tasvip

Onama, doğru bulma, uygun sayma

Ar taṣwīb تصويب

Tasvir

Betimleme, Betim

Ar taṣwīr تصوير

Tatbikat

Uygulama(lar), deneme, önçalışma, kapak gibi örtme, örtüştürme

Ar taṭbīḳ تطبيق

Tatil

Dinlence

Ar taˁṭīl تعطيل

Tatmin

Doyum, dinme

Ar iṭminān إطمنان

Taviz

Ödün (Arapçada ayrıca adak adama anlamındadır.)

Ar taˁwīḍ تعويض

Tavsiye

Öneri, Salık, Öğüt, Öğütleme (Arapçada ayrıca vasiyet)

Ar tawṣiya(t) توصية

Tavzif

Görevlendirme

Ar

Tayin

Atama, belirleme, belirgin kılma, adını koyma

Ar taˁyīn تعيين

Tayyare

Uçak

Ar ṭayyār طيّار

Taziye

Başsağlığı

Ar taˁziya(t) تعزية

Tazminat

Ödence, ödeme

Ar taḍmīn تضمين

Tazyik

Basınç, daraltma, sıkıştırma, bunaltma

Ar taḍyīḳ تضييق

Teadül

Denklik

Ar

Teala

Yüce, ulu, ülgen, kutlu, yücedir anlamında Arapça söylem.

Ar taˁālā تعالا

Teavün

Yardımlaşma, dayanışma

Ar taˁāwun تعاون

Tebaa

Uyruk, egemen uyruğu, kul

Ar tabaˁ تبع

Tebdil

Değiştirme, değişiklik, gizlenme

Ar tabdīl تبديل

Tebellüğ

Bildirim, bildirimi almak

Ar taballuġ تبلّغ < yetinme < Ar balaġa بَلَغَ sonuna vardı, yetti

Teberru

Bağış, gereğinden fazla verme, selek, akı, eliaçık

Ar tabarruˁ تبرّع

Tebessüm

Gülümseme, gülücük

Ar tabassum تبسّم

Tebliğ

Bildiri

Ar tablīġ تبليغ

Tebligat

Bildiriler

Ar tablīġ تبليغ

Tebrik

Kutlama

Ar tabrīk تبريك

Tecelli

Belirme, görünme, ortaya çıkma, aydınlanma

Ar tacallī/tacallā تجلّي

Teçhizat

Donanım, Donatı

Ar tachīz تجهيز

Tecil

Erteleme, bekletme

Ar taˀcīl تأجيل

Tecrit

Soyutlama, yalıtma, soyma, soyunma, soyutlama

Ar tacrīd تجريد

Tecrübe

Deneyim, Deney, Görgü

Ar tacriba(t) تجرِبة

Tedavi

Sağaltım, emleme, otama

Ar tadāwī تداوي

Tedavül

Dolaşım, yürürlük

Ar tadāwul تداول

Tedbir

Önlem

Ar tadbīr تدبير

Tedkik

İnceleme

Ar tadḳīḳ تدقيق

Tedrici

Kertel, aşama aşama

Ar tadrīcan تدريجاً

Tedrisat

Öğretim

Ar tadrīs تدريس

Teessür

Etkilenme, Üzüntü, Acıntı, Duygulanım

Ar taˀaṯṯur تأثّر

Teferruat

Ayrıntı(lar), özel bilgiler, dallanma, kollara ayrılma

Ar tafarruˁ تفرّع

Tefrika

Ayrışma, ayrılık, bölünme, ikilik, bölük, bölüm; yazı dizisi

Ar tafrīḳa(t) تفريقة

Tefsir

Yorum, açıklama

Aram pşār פשר yorum

Teftiş

Denet, denetleme

Ar taftīş تفتيش

Tehdit

Gözdağı, zılgıt, korkutma, yıldırma

Ar tahdīd تهديد

Tehir

Geçiktirme, erteleme, gecikme

Ar taˀχīr تأخير

Tekamül

Gelişim, olgunlaşma, evrim

Ar takāmul تكامل

Tekâmül / tekamül

Olgunlaşma, Gelişme, Değişme, Değişim, Evrim

Ar takāmul تكامل

Tekdir

Paylama

Ar takdīr تكدير

Tekerrür

Yineleme

Ar takarrur تكرّر

Teklif

Önerme, öneri, sorumluluk yükleme

Ar taklīf تكليف

Tekmil

Bütün, bitmiş

Ar takmīl تكميل

Tekrar

Yine, Yineleme, Yeniden, Gene

Ar takrār تكرار

Tekzip

Yalanlama, düzeltme

Ar takḏīb تكذيب

Telaffuz

Söyleyiş, söyleme

Ar talaffuẓ تلفّظ

Telakki

Anlayış, değerlendirme, görüş, alma, karşılama

Ar talaḳḳi تلقّٕ

Telaş

İvecenlik, kaygı, sıkıntı (Arapçadaki anlamı dağılma, dağılarak yok olma)

Ar talāşī تلاشى

Telif

Derleme, derleme yapıt, pay, iyelik, iyelik payı, koruncak, koruma, alıştırma, birbirine uydurma, yapıt yazma, uydurma, alıştırma

Ar taˀlīf تأليف

Telin

Kargışlama, kınama, kınaç

Ar talˁīn تلعين

Tellal

Çığırtmaç, bağırtmaç

Ar dallāl دلّال

Telmih

Anıştırma, anımsatma, iğneleme, dolaylı anlatma

Ar talmīḥ تلميح

Temas

Değmek, dokunmak, bağlantı

Ar tamāss تماسّ

Temayül

Eğilim, yönelim

Ar tamāyul تمايل

Tembel

Erincek, Eringeç, Üşengeç, Üşengen, Yaramaz

Fa tanbal تنبل üşengeç

Tembih

Uyarı, uyarma, uyarım, uyandırma, ayıktırma

Ar tanbīh تنبيه

Temenni

Dilek

Ar tamannī/tamannā تََمَنَّاٍ

Temettü

Kazanç

Ar tamattuˁ تمتّع

Teminat

Güvence

Ar taˀmīn تأمين

Temiz

Arı, duru, seçme, ayıklama, arıtma

Ar tamyīz تمييز

Temkin

Sakınım, sakınma, güçlenme, dayanıklı olma, ayağını sağlam basma

Ar tamkīn تمكين

Temsil/temsilcilik

Elçilik, orun

Ar tamṯīl تمثيل

Temyiz

Yeniden değerlendirme, ayırma, soruşturma, ikinci inceleme

Ar tamyīz تمييز ayırma, seçme

Tenakuz

Çelişki, çelişme

Ar tanāḳuẓ تناقظ

Tenasül

Üreme

Ar tanāsul تناسل

Tenasüp

Oran, orantı, uyum

Ar tanāsub تناسب

Tenbül

Petel

Ar

Teneffüs

Solunum, ara, soluk alma, soluklanma, ara verme

Ar tanaffus تنفّس

Tenha

Issız

Fa tanhā تنها yalnız

Tenkit

Eleştiri

Ar *tanḳīd تنقيد

Tenya

Şerit

EYun taínia ταίνια

Tenzilat

İndirim

Ar tanzīl تنزيل

Tephir

Buğu

Ar

Tepir

Elek

Ar

Terakki

İlerleme, kalkınma, yükselme, bayındırlaşma, gelişme

Ar taraḳḳi ٍترقّ

Teras

Dam, seki

OLat terraceum avlu

Terazi

Tartı

Fa tarāzū ترازو tartı

Terbiye

1. Eğitim, görgü, büyütme, yetiştirme, eğitme, 2. suda yumuşatma

Ar tarbiya(t) تربية

Tercih

Yeğleme, Seçim, Yeğlem

Ar tarcīh ترجيه

Tercüman

Dilmaç, çevirmen

Ar tarcumān ترجمان

Tercüme

Çeviri

Ar tarcumān ترجمان

Tereddüt

Duraksama

Ar taraddud تردّد

Tereke

Bırakıt, kalıt

Ar taraka(t) تركة

Terennüm

Mırıldanmak, söylemek, söylenmek

Ar tarannum ترنّم

Terfi

Yükselmek, yükseltme, yukarı kaldırma

Ar tarfīˁ ترفيع

Terkip

Bileşim, tümleme

Tertibat

Önlem, düzenek

Ar tartīb ترتيب

Tertip

Düzenleme, düzen, koldaş

Ar tartīb ترتيب

Tertipli