Köken Sözlüğü

Daima

Arapça

Sürekli, hep

Ar dāˀiman دائماً

Dair

Arapça

İlişkin, ...ile ilgili

Ar dāˀir دائر

Dakika

Arapça

Oğrak

Ar daḳīḳa(t) دقيقة

Dalalet

Arapça

Sapkınlık, sapınç

Ar ḍalāla(t) ضلالة

Damper

İngilizce

Döker

İng dumper

Damping

İngilizce

İndirim, düşürüm

İng dumping

Dansite/densite

İngilizce

Özgül ağırlık, yoğunluk

Lat densus

Darp

Arapça

Vurma, dövme, çarpma

Ar ḍarb ضَرْب

Darülaceze

Arapça

Düşkünlerevi, düşkünevi

Ar dār دار+Ar ˁacaza(t) عجزة

Data

Fransızca

Veri

Lat dare, dat-

Datif

Almanca

Yönelme durumu

Lat dativus

Davet

Arapça

Çağrı

Ar daˁwa(t) دعوة

Davetiye

Arapça

Çağrılık, okuntu

Ar daˁwa(t) دعوة

Dayı

Türkçe

Eski Türkçedeki çeşitli karşılıkları: aza/asa ese/eze, ezi, ize, tağa/taya/tayı

ETü taġay annenin erkek kardeşi

Debi

Fransızca

Suakısı, akım

Fr débit

Debriyaj

Fransızca

Ayraç, kavrama, kavrama ayaklığı

Fr débrayage

Dede/Büyükbaba

Türkçe

Eski Türkçedeki çeşitli karşılıkları: atakay/adagay, ebüge, dede/dada, olatay

Çocuk dili da-da > dede baba, dede

Dedektif

Fransızca

Soruşturman

Lat detegere, detect-

Dedektör

Fransızca

Algıç, Bulucu, Algılayıcı

Lat detegere, detect-

Dedüksiyon

Fransızca

Tümdengelim

Lat deducere, deduct-

Def etmek

Arapça

Savmak, savuşturmak

Ar dafˁ دَفْع

Defa

Arapça

Kez

Ar dafˁa(t) دفعة

Defans

Fransızca

Savunma

Lat defendere, defens-

Defile

Fransızca

Giysi gösterisi, sergi, serim, sunut

Lat de+filare

Define

Arapça

Gömü

Ar dafīna(t) دفينة

Deflasyon

Fransızca

İnginlik

Lat deflare

Deformasyon

Fransızca

Biçimsizleşme, bozulma

Lat deformare

Defroster

İngilizce

Buzçözer

İng defroster

Deizm

Fransızca

Yaradancılık

Lat deus+ism

Dejavu

Fransızca

Yinelem, yaşamışlık duygusu

Fr déjà vu

Dejenerasyon

Fransızca

Soysuzlaşma, yozlaşma, bozunum

Lat degenerare

Dejenere

Fransızca

Yoz, bozuk

Lat degenerare

Deklarasyon

Fransızca

Bildiri, açıklama

Lat declarare

Dekoder

İngilizce

Çözücü

İng decoder

Dekolte

Fransızca

Yalaz, açık giyim

Fr décolleté

Dekont

Fransızca

Ödendi, ödendi belgesi

Fr décompte

Dekor

Fransızca

Bezem, bezek, bezenti

Lat decus, decor-

Delil

Arapça

Kanıt, iz

Ar dalīl دليل

Delta

Fransızca

Çatalağız

EYun délta δέλτα

Demo

İngilizce

Tanıtım, deneme sürümü, denemelik

EYun dêmos δῆμος

Demode

Fransızca

Düncel, eski, günü geçmiş

Fr démodé

Demonstrasyon

Fransızca

Tanıtım gösterisi, tanıtım

EYun dêmos δῆμος

Dendrokronoloji

İngilizce

Ağaç yaşı bilimi

Lat & EYun > Fr & İng

Dendroloji

İngilizce

Ağaçbilim

Lat & EYun > Fr & İng

Deontoloji

Fransızca

Ödev bilimi

EYun deon, deont- δεον

Depar

İngilizce

İvge, çıkış, hızlanma, atak

Lat de+partiri

Departman

Fransızca

Bölüm

Lat de+pars,

Deplasman

Fransızca

Değiştirmece, dış alan, yer değiştirme

Fr déplacement

Depo

Fransızca

Koruncak, yığınak

Lat de+ponere, posit-

Depozito

İtalyanca

Güvenmelik, güvencelik, güvence akçesi, ön ödence

Lat depositum

Depresyon

Fransızca

Çöküntü, bunalım, bun

Lat depressio

Derhal

Farsça

İvedi, andak, tez, çabucak

Fa darḥāl در حال

Derman

Farsça

Em, umar, ot, çözüm, otancak, toy (eskiden ilaç anlamı da vardı.), yakı

Fa/OFa darmān درمان

Dermatit

Fransızca

Deri yangısı

EYun dérma, dermat- δέρμα

Dermatoloji

Fransızca

Deribilim

EYun dérma, dermat- δέρμα

Dert

Farsça

Ağrı, sorun, kaygı, bun, sıkıntı

Fa dard درد

Deşarj

Fransızca

Boşalma, İçini dökme

Fr décharge

Deşifre

Fransızca

Çözülmüş, açıklanmış, çözme, çözüm

Fr déchiffrer

Designer

İngilizce

Tasarımcı

İng design /Fr dessin

Desmoloji

İngilizce

Bağbilim

Lat & EYun > Fr & İng

Despot

Fransızca

Buyurgan, kıyan (Eski Türklerde zalim, despot yerine kullanılmıştır.), ezgen

EYun despótēs δεσπότης

Destan

Farsça

1.Söylence, yır (Nogaylarda), anlatı 2. Eski Türklerde yomak, kay

Farsça dastān veya dāsitān دستان/داستان

Destroyer

Fransızca

Yokedici, yıkan, yıkıcı, savaş gemisi

Lat destruere, destruct-

Detay

Fransızca

Ayrıntı

Fr détail

Deterjan

Fransızca

Arıtıcı, arıtma sıvısı/tozu, çözücü

Fr détergent / İng detergent

Determinizm

Fransızca

Belirlenimcilik

Fr déterminisme

Deva

Arapça

Em, umar, ot, çözüm, otancak, toy (eskiden ilaç anlamı da vardı.), yakı

Ar dawāˀ دواء

Devalüasyon

Fransızca

Değer düşürümü, değersizleşme, değer yitimi

Fr dévaluation

Devir

Arapça

Çağ, dönem, sürem

Ar dawr دور

Devre

Arapça

Dönem, İlmek, Çevrim

Ar dawra(t) دورة

Dezavantaj

Fransızca

Yitirim, yarar yitirimi, götürü

Fr désavantage

Dezenformasyon

Fransızca

Bilgi kirliliği, Bilgi çarpıtma

Fr désinformation

Didaktik

Fransızca

Öğretici, Eğitici

EYun didáskō, didak- διδάσκω, διδακ-

Difraksiyon

Fransızca

Kırınım, bölüntü, bölünme

Lat de+frangere, fract-

Difteri

Fransızca

Kuşpalazı

EYun diphthéra διφθέρα

Difüzyon

Fransızca

Geçişme, Ayrışma, Yayılım

Lat diffundere, diffus-

Dijital

Fransızca

Sayısal

Lat digitus

Dikkat

Arapça

Odaklanma, özen, ilgi

Ar diḳḳa(t) دقّة

Diksiyon

Fransızca

Söyleyiş, Güzel konuşma, konuşma biçimi, söylem

Lat dicere, dict-

Diktatörlük

Fransızca

Buyrukçuluk, buyurganlık, kıyanlık (Eski Türklerde zalim, despot yerine kullanılmıştır.), ezgenlik

Fr dictateur

Dikte

Fransızca

Yazdırma, yazdırım

Lat dictare

Dilemma

Yunanca

İkilem, vargısızlık

EYun dílēmma δίληµµα

Dinamik

Fransızca

Devimbilim, devimsel, etkin, durağan olmayan, tavar/tavgaç (Eskiden hızlı hareket eden anlamında kullanılmıştır.)

EYun dýnamai δύναμαι

Dinamo

Fransızca

Üreteç

Alm dynamo­elektrische

Dipfriz

İngilizce

Derin dondurucu

İng deepfreeze

Diploma

İtalyanca

Yetkinlik belgesi, bitirme belgesi

EYun díplōma δίπλωμα

Dipnot

Fransızca

Dipçe, Not: Andıç

Türkçe dip+Lat nota

Dipteroloji

İngilizce

Sinekbilim

Lat & EYun > Fr & İng

Direksiyon

Fransızca

Yönder, yönelteç

Lat dirigere, direct-

Direkt

Fransızca

Dolaysız, doğrudan, aracısız

Lat dirigere, direct-

Direktif

Fransızca

Yönerge, yöneri, buyruk

Lat dirigere, direct-

Direktör

Fransızca

Yönetmen

Lat dirigere, direct-

Disiplin

Fransızca

Yasan (Eski Türklerde tertip, düzen, kural anlamında kullanılmıştır.), kuralca, sıkıdüzen, düzenbağı, düzence

Lat discere

Diskalifiye

Fransızca

Elenme, yarışdışı kalma, yarışdışı

Fr disqualifier

Diskur

Fransızca

Söylev

Lat discursus

Dispanser

Fransızca

Sağlık ocağı

Lat dispensare

Distilasyon

İngilizce

Damıtma

Lat distillare, distillat-

Distribitör

Fransızca

Dağıtıcı, dağıtımcı, toptancı

Lat distribuere

Diyagram

Fransızca

Çizge

EYun diagráphō διαγράφω

Diyalektik

Fransızca

Eytişim, eytişimsel

EYun dialektikḗ téχnē διαλεκτική

Diyalog

Fransızca

Söyleşme

EYun diálogos διάλογος

Diyet

Fransızca

Beslence

EYun díaita δίαιτα

Diyetisyen

Fransızca

Beslence uzmanı, beslence danışmanı

EYun díaita δίαιτα

Dizanteri

Fransızca

Kanlı sürgün

EYun dysentería δυσεντερία

Dizayn

İngilizce

Tasarım, tasarı, biçim, biçimlendirme, biçem

İng design

Dogma

Yunanca

İnak, kör inanç

EYun dógma δόγμα

Doktrin

Fransızca

Öğreti

Lat doctrina

Doküman

Fransızca

Belge

Lat docere, doct-

Dokümantasyon

Fransızca

Belgeleme

Lat docere, doct-

Dokümenter

Fransızca

Belgesel

Lat docere, doct-

Domestik

Fransızca

Evcil, evsel, yurtiçi uçuş, iç uçuş (havaalanında)

Lat domesticus

Dominant

Fransızca

Başat, baskın, etkin

Lat dominare

Done

Fransızca

Veri, bilgi

Lat donare, donat-

Donör

Fransızca

Bağışçı, verici

Lat donator

Doping

Fransızca

Erkeç, güçlendirici, katkı

Hol doopen

Dosoloji

İngilizce

Emdüzebilim

Lat & EYun > Fr & İng

Döviz

Fransızca

Yabancı akçe, elakçe; savyazı, sözlem (pankart dövizi)

Lat dividere, divīs-

Dozer

İngilizce

Yoldüzler

İng bulldozer

Dram

Fransızca

Üzgü, üzünç

EYun dráma δράμα

Drenaj

Fransızca

Akaçlama, su yolu açma, gider

Fr/İng drainage

Dua

Arapça

Eski Türkçede "alkış" dua anlamında kullanılırdı, yakarı

Ar duˁāˀ دعاء

Düalizm

Fransızca

İkicilik, karşılılık

Fr dualisme

Duayen

Fransızca

Aksakal

Lat decanus

Dublaj

Fransızca

Seslendirme

Fr doublage

Dubleks

Fransızca

İkikatlı

Lat duplex, duplic-

Dublör

Fransızca

Benzer, yedek, ikizce, beğdeş, ikileyici

Fr doubleur

Düello

İtalyanca

Kapışma

Lat duellum/bellum

Dünya

Arapça

Yer, yeryüzü, yertinç, acun

Ar dunyāˀ دُنْياء

Dünya, World

İngilizce

Yertinç (yerdinç), yerdiz, yerintir, yer

Arapça, İngilizce

Dürbün

Farsça

Irakgörür, bakaç

Fa dūrbīn دوربين